خلاصة:
زلزله یکی از سوانح طبیعی است که بیشتر کشورها ازجمله ایران با تهدیدات آن مواجـه آنـد، ضـرورت کـاهش آسیب پذیری شهرها در برابر این سانحه طبیعی، یکی از اهداف مهم برنامه ریزی شهری است . بدین منظـور گـام اول برای تحقق این هدف ، شناخت و ارزیابی میزان آسیب پذیری شهر در مقابل زلزله احتمالی است . در این پژوهش کـه با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته ، با بهره گیری از مـدل هـای ارزیـابی چنـد معیـاره ازجملـه AHP،TOPSIS و VIKOR، سعی شده تا برآورد متناسبی از آسیب پـذیری محـلات شـهر پیرانشـهر بـا اسـتفاده از داده هـای مکـانی و توصیفی اجزا و عناصر ازجمله (قدمت ابنیه ، نـوع مصـالح ، تعـداد طبقـات ، کـاربری اراضـی، عـرض معبـر، درجـه محصوریت ، ریزدانگی) به عمل آید. وزن های مولفه های مربوط به هر قلمرو بـا اسـتفاده از مـدل AHP اسـتخراج و برای تعیین فواصل بین گزینه ها و گروه بندی معیارهـا از مـدل TOPSIS اسـتفاده شـد، سـپس بـه منظـور اسـتخراج شاخص نهایی آسیب پذیری در محلات پیرانشهر بـا اسـتفاده از مـدل vikor، بـا یکـدیگر تلفیـق و شـاخص نهـایی آسیب پذیری در سطح محلات استخراج و با استفاده از سیستم اطلاعـات جغرافیـایی (GIS) بـه تلفیـق شـاخص هـا پرداخته شد و درنهایت محلات شهر به لحاظ آسیب پذیری رتبه بندی شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان مـیدهـد که درمجموع و با طیف های متفاوت ، ٥٣/٣ درصد از محلات شهر پیرانشهر آسیب پذیر مـیباشـند کـه در خصـوص کاهش خطرات احتمالی بایستی برنامه ریزی متناسب در این محلات صورت پذیرد.
ملخص الجهاز:
"جدول ١٣- ضریب تأثیر شاخص کاربری با استفاده از مدل AHP شاخص حمل ونقل فضای باز درمانی ضریب تأثیر 0/576 0/322 0/102 CR 0/00 جدول ١٤- وضعیت محلات شهر پیرانشهر در شاخص کاربری رتبه محله درجه کیفیت سطح 1 12 0/7413 مطلوب 2 21 0/39496 3 32 0/26464 4 42 0/2534 5 15 0/24808 6 14 0/1949 متوسط 7 24 0/16566 8 11 0/12840 9 13 0/11566 10 41 0/10837 11 16 0/09185 12 22 0/07453 13 32 0/06449 نسبتا نامطلوب 14 33 0/01504 15 31 0/01444 / شکل ٨- آسیب پذیری شهر پیرانشهر در برابر زلزله با در نظر گرفتن شاخص کاربری شاخص نهایی: با توجه به شاخص های بیان شده ، شاخص نهایی آسیب پذیری در سطح محـلات شـهر پیرانشـهر ترکیب سازشی وزن دهی از ٧ شاخص ذکرشده در پژوهش حاضر است .
جدول ١٥- ضریب تأثیر شاخص نهایی با استفاده از مدل AHP شاخص قدمت مصالح تعداد طبقات عرض معبر درجه محصوریت ریزدانگی کاربری ضریب تأثیر 0/247 0/364 0/062 0/1 0/156 0/028 0/04 CR 0/01 جدول ١٦- وضعیت محلات شهر پیرانشهر در شاخص نهایی رتبه محله درجه کیفیت سطح 1 16 0 مطلب 2 13 0/48299 و 3 15 0/56838 نسبتا مطلوب 4 12 0/63705 5 14 0/67393 متوسط 6 42 0/7907 7 33 0/83564 8 24 0/87605 9 22 0/88273 نتا نامطلوب 10 11 0/88423 سب 11 32 0/89589 12 21 0/91041 13 23 0/93454 نامطلب 14 41 0/94364 و 15 31 0/95048 / شکل ٩- نقشه آسیب پذیری شهر پیرانشهر در برابر زلزله نتیجه گیری برنامه ریزی شهری نقش عمده ای در کاهش آسیب پذیری شهر در برابر زلزلـه دارد و در میـان سـطوح گونـاگون برنامه ریزی کالبدی شهر؛ کاربری اراضی، شبکه های ارتباطی، زیرساخت هـای شـهری، توزیـع متناسـب جمعیـت در شهر، قدمت و کیفیت ابنیه ، نوع مصالح ازجمله عوامل مهمی هستند که نقش مهمی در کاهش اثرات و تبعات ناشـی از زلزله دارند."