خلاصة:
در جهان امروز، صنعت گردشگری توسعۀ فراوانی پیدا کرده است. بسیاری از کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعۀ جهان توانستهاند وضعیت گردشگری و توریسم خود را بهبود بخشند و با ایجاد مشاغل خدماتی برای گردشگران، بسیاری از مشکلات شهری، از قبیل بیکاری و پایینبودن سطح درآمد را رفع کنند. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری و وجود پتانسیلهای گردشگری در استان کردستان، اولویتبندی مناطق مختلف این استان جهت برنامهریزیهای مناسب و کارا به منظور خدماترسانی بهتر و عدالت اجتماعی و اقتصادی در سطوح مناطق مختلف ضروری مینماید. روش پژوهش توصیفیـ مقایسهای و نوع آن کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانهایـ اسنادی است. در این پژوهش، با استفاده از مدل Topsis و Vikor به اولویتبندی شهرستانهای استان کردستان بر اساس 12 معیار اصلی در 4 سطح (فرابرخوردار، برخوردار، نیمهبرخوردار، فروبرخوردار) پرداختهایم. با توجه به نتایج بهدست آمده، شهرستان سنندج در سطح فرابرخوردار و شهرستانهای دهگلان و دیواندره در سطح فروبرخوردار (محروم) به لحاظ شاخصهای زیرساختی گردشگری قرار گرفتهاند. همچنین، طبق نتایج روش ضریب پراکندگی نیز معیارهای: تعداد فروشگاههای صنایع دستی و تعداد دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری و شرکتهای حملونقل و مسافرتی بهطور نابرابری در میان شهرستانهای این استان توزیع شده است که توجه مسئولان و مدیران شهرها جهت تقویت و احداث این اماکن در شهرستانهای این استان و پیشرفت این صنعت ارزشمند را میطلبد.
ملخص الجهاز:
در این زمینه ، استان کردستان نیز به منزلۀ یکی از مناطق مهم مستعد گردشگری در ایران ، به دلیل برخورداری از ویژگی های منحصربه فرد تاریخی ، فرهنگی ، مذهبی ، و طبیعی طی دوره های مختلف تاریخی در سطح ملی و بین المللی از توانمندی های بالایی برای جلب گردشگران برخوردار است ، اما به لحاظ توان ها و زیرساخت های توسعۀ 1.
پژوهش ها و مطالعات فراوانی در کشورهای مختلف جهان در امر گردشگری صورت پذیرفته است ؛ مانند: شماعی و موسیوند (١٣٩٠) در پژوهشی با عنوان «سطح بندی شهرستان های استان اصفهان از لحاظ زیرساخت های گردشگری » با استفاده از مدل TOPSIS و AHP و روش توصیفیـ پیمایشی نشان دادند که در سطح بندی شهرستان ها، شهرستان اصفهان و کاشان به ترتیب به عنوان نواحی اول و دوم گردشگری بیشترین امتیاز را دارند.
همچنین از روش های تصمیم گیری چندمعیارة TOPSIS و ویکور جهت سطح بندی و بررسی جایگاه هریک از شهرستان ها از لحاظ برخورداری از شاخص های زیرساختی توسعۀ گردشگری مورد مطالعه استفاده شده است که در ادامه به ساختار هریک از این مدل های اشاره خواهد شد.
بنابراین ، هدف این پژوهش ارزیابی و اولویت بندی مناطق مختلف استان کردستان براساس شاخص های توسعۀ گردشگری (١٢شاخص مطالعه شده ) با استفاده از مدل های تصمیم گیری چندمعیاره است .