خلاصة:
با توجه به مزیت رقابتی تکافل نسبت به بیمههای متعارف همچون مشارکت در منافع و نیز سود سرمایهگذاری، مطالعه و ارائه الگوی شیعی تکافل براساس فقه امامیه ضروری و اجتنابناپذیر است. بر این اساس با بررسی ساختار حقوقی تکافل مرسوم و احصاء مشکلات آن از منظر فقه امامیه، راهکارهای اصلاحی برای ارائه الگوی شیعی تکافل با محوریت عقد وکالت ارائه شد. بر این اساس با استفاده از هبه معوض به جای قصد تبرع حق مشارکتها و نیز استفاده از راهکارهای جایگزینی عقد لازم برعقد جایز وکالت، مشکلات و تعارضات حقوقی تکافل مرسوم با فقه امامیه برطرف میگردد. بر این اساس متصدی تکافل به عنوان یک شرکت سرمایهگذاری و بیمهگری در ضمن عقد مشارکت با صندوق تکافل که به عنوان یک شخصیت حقوقی در نظر گرفته میشود و متعلق به جمع مشارکتکنندگان است به همراه آورده سرمایه در قالب عقد شرکت، براساس شرط نتیجه وکیل صندوق تکافل گردد در عقد مشارکت و وکالت که صندوق مشارکتکنندگان تکافل و متصدی تکافل بسته خواهد شد طرفین عقد حق فسخ را از یکدیگر سلب خواهند کرد. تسهیم ریسک در ساختار تکافل و نه انتقال آن به شرکتهای بیمه بازرگانی و در نظر گرفتن بیمهگران به عنوان وکیل مشارکتکنندگان در تکافل منجر به صرفه اقتصادی و کاهش هزینههای پوشش ریسک خواهد شد.
ملخص الجهاز:
"در صورتی که وکالت را جزء عقود معاوضی و مبادله ای در نظر بگیریم ماهیتا لازم خواهد بود، لذا بر اساس تحلیل آقای هاشمی شاهرودی در کتاب المضاربه میتوان وکالت را نیز در صورتی که معاوضی و مبادلهای در نظر گرفته شود، جزء عقود لازم در نظر گرفت با این وجود میتوان شرکت TO به عنوان یک شرکت سرمایهگذاری و بیمهگری در ضمن عقد مشارکت با صندوق تکافل که به عنوان یک شخصیت حقوقی در نظر گرفته میشود و متعلق به جمع مشارکتکنندگان است به همراه آورده سرمایه در قالب عقد شرکت، بر اساس شرط نتیجه وکیل صندوق تکافل گردد وکالت صندوق تکافل را به عنوان یک شخصیت حقوقی برعهده میگیرد که از طرف صندوق تکافل عملیات پذیرهنویسی تکافل را انجام دهد، بر این اساس بخشی از حق مشارکتهای پرداختی توسط مشارکتکنندگان به عنوان حقالوکاله به شرکت TO تعلق خواهد گرفت البته طرفین عقد وکالت در ابتدای امر، حق فسخ را از یکدیگر سلب مینمایند.
هبه معوض (با شرط برگشت مازاد بیمهگری به مشارکتکننده و بخشی از سود سرمایهگذاری در صورت وجود برای تکافل خانواده) شکل (1): ساختار حقوقی تکافل بر مبنای فقه امامیه برمبنای شکل 1 روابط حقوقی بین ذینفعان تکافل در ادامه به طور خلاصه ارائه خواهد شد: 1) شرکت TO به عنوان یک شرکت سرمایهگذاری و بیمهگری در ضمن عقد مشارکت با صندوق تکافل که به عنوان یک شخصیت حقوقی در نظر گرفته میشود و متعلق به جمع مشارکتکنندگان است به همراه آورده سرمایه در قالب عقد شرکت، براساس شرط نتیجه وکیل صندوق تکافل گردد."