خلاصة:
اسناد تاریخی و متون دینی بیانگر آن است که از دیر باز، مشاوره و راهنمایی نه به عنوان یک شغل و حرفه، بلکه به عنوان یکی از وظایف مهم مذهبی و اجتماعی مطرح بوده است. قرآن و سایر منابع معتبر اسلامی، به صراحت خداوند را اولین راهنما و معلم انسان ها معرفی می نماید که برای راهنمایی بشر به سعادت دنیوی و اخروی، راهنمایان و پیامبرانی را مبعوث کرده است. بعد از پیامبر گرامی اسلام| و معصومان^، علما و دانشمندان اسلامی نیز با بهره گیری از قرآن و منابع اسلامی، به بیان ضرورت و اهمیت، اصول، روش ها و کاربردهای مشاوره پرداخته اند. آثار علمی و پژوهشی دانشمندان مسلمان سرشار از جملات نغز و حکیمانه در باب مشاوره و راهنمایی است. یکی از مهم ترین این آثار، مثنوی معنوی، سروده جلال الدین محمد بلخی است که در آن، ضمن تعریف مشاوره، آثار، پیامدها، اصول و مهارت های مشاوره بیان شده است.
ملخص الجهاز:
بر اين اساس ، مولوي، يکي از مهم ترين دلايل کاربرد روش مشاوره را بهره مندي از آرا و افکار ديگران برميشمرد و ميگويد: مشورت ادراک و هوشياري دهد عقل ها مر عقل را ياري دهد (مولوي، مثنوي، دفتر اول ، بيت ١٠٤٣).
هرکه در ره بيقلاووزي(٧) رود هردو روزه راه ، صد ساله شود هرکه تازد سوي کعبه بيبديل همچو اين سرگشتگان گردد ذليل هرکه گيرد پيشه بياوستا ريشخندي شد به شهرو روستا (مولوي، مثنوي، دفتر سوم ، ابيات ٥٨٨ تا ٥٩٠) بنابراين : راهنمايي و مشاوره يک ضرورت عقلايي است و هيچ کس در زندگي از مشورت و تبادل نظر با ديگران بينياز نيست .
او در جاي ديگر با ارائۀ يک حکايت ضرورت آگاهي و عقل را براي مشاور اين گونه بيان ميکند: کسي با شخص ديگر مشورت ميکرد تا شک را از خود زايل کند و به مرتبۀ يقين برسد.
گفت پيغمبر بکن اي رأي زن (١٥) مشورت کالمستشار مؤتمن (١٦) (مولوي، دفتر اول ، بيت ١٠٤٤) مراجعان همواره اين نکته را در نظر داشته باشند که هنگامي با شخصي مشورت ميکنند لازم نيست تمام اسرار و جزئيات شخصي خود را براي مشاور بيان کنند، بلکه فقط مشکلات و مسائلي را مطرح کنند که از درمان آن عاجز هستند.
از نظر مولوي مشورت پويشي است که به انسان کمک ميکند با استفاده از انديشه ها و ديدگاه هاي گوناگون ، تواناييها و استعدادهاي خود و ديگران را بشناسد و براي حل مشکلات خود و جامعه راه حل مناسب بيابد.