خلاصة:
در اواسط قرن بیستم میلادی، سعید نورسی، عالم صوفی ترکیه، با تاسی از سنت معنوی اسلام جریان نوریه را با هدف ترویج و هماهنگی میان علم و دین و سنت و مدرنیته بنیان گذاشت. از دل جریان نوریه و در امتداد آن، جنبشی اجتماعی در میان اقشار و اصناف و حلقه های محلی جامعه ترکیه با رهبری کاریزماتیک فتح الله گولن شکل گرفت که هدف آن عمدتا خدمت به خلق، ارتقای سطح آموزشی برای همه و بهبود معیشت مردم با الهام از آموزه های اسلامی و فرهنگ بومی بود.
گولن امروزه در سراسر جهان به عنوان روشنفکری تاثیرگذار شناخته می شود. از او با عنوان پدر اسلام اجتماعی در ترکیه یاد می شود، اما دامنه نفوذش فراتر از مرزهای ترکیه است. قدرت تاثیرگذاری گولن به حدی است که از فعالیت های او و هوادارانش به «جنبش گولن» تعبیر می شود. این جنبش، برخلاف اکثر جنبش های اسلامی معاصر، سیاسی نیست بلکه اجتماعی-آموزشی است. گولن در راس شبکه ای با عضویت تعداد زیادی از سرمایه داران، بازرگانان و دانشمندان قرار دارد که از طریق اداره برخی شرکت ها و نهادها، شبکه وسیعی از مراکز انتشاراتی، مدارس، دانشکده ها، شرکت های سرمایه گذاری و مراکز فرهنگی در داخل و خارج از ترکیه را تحت پوشش دارند.
این مقاله با استفاده از نظریه «بسیج منابع» دریچه ای برای شناخت جنبش گولن و تبیین چرایی شکوفایی و توفیق این جنبش گشوده است. این ابزار نظری همراه با تحلیل بستر تاریخی و سیاسی ترکیه، که موعظه های گولن در آنها نقش بسته است و نیز درک مفاهیم اسلامی در ترکیه نظیر بخشش، نیکوکاری، بصیرت در باورها، رستگاری و خدمت به جامعه، شناختی از جنبش گولن به دست می دهد.
In the mid 20th century، Saied Nursi، a Turkish Sufi scholar of Turkey inspired by the spiritual tradition of Islam founded the Nuriehs movement to promote science and religion and to reconcile the differences between tradition and modernity. Alongside and derived from the Nuriehs movement a social movement was established by the charismatic leadership of Fethullah Gülen. It aimed to serve the people and improve their education as well as their livelihood through the promotion of Islamic teachings and the native culture. Today، Gülen is known worldwide as an influential intellectual. He is remembered as the father of social Islam in Turkey. His influence، however، goes beyond Turkey's borders. The impact of his activities is so extensive that his work، and that which is continued by his followers، is named the Gulen movement. Despite most current Islamic movements، this movement is not political in nature. Its goals are rather social and educational. Gulen stood at the apex of a network which included many businessmen، traders and scientists who all aspired to achieve Gulen goals and who were managers of companies، publishing houses، schools، colleges، investment institutions، and cultural centers inside and outside Turkey. This article attempts to break the ground for an understanding of Gulen's movement، and to explain reasons why his movement was so successful. In doing so، the article uses the resource mobilization theory. Such theoretical tool، accompanied by a further analysis of Turkey's historical and political context، which was influenced by Gulan's sermonic speeches، helps to provide a body of knowledge to understand Gulen's movement. Such knowledge probes concepts such as generosity، philanthropy، insightful beliefs، salvation، and serving the people. These are some sociological aspects of Gulen's work.
ملخص الجهاز:
بررسی جامعه شناختی جنبش فتح الله گولن برمبنای نظریۀ بسیج منابع محمد فکری ،١ مینا اینانلو،٢ احمد فکری 3 تاریخ دریافت : ۹۱/۱۲/۱۰، تاریخ پذیرش : ۹۲/۰۷/۱۰ چکیده در اواسط قرن بیستم میلادی، سعید نورسی، عالم صوفی ترکیه ، با تأسی از سنت معنوی اسلام جریان نوریه را با هدف ترویج و هماهنگی میان علم و دین و سنت و مدرنیته بنیان گذاشت .
از دل جریان نوریه و در امتداد آن ، جنبشی اجتماعی در میان اقشار و اصناف و حلقه های محلی جامعه ترکیه با رهبری کاریزماتیک فتح الله گولن شکل گرفت که هدف آن عمدتا خدمت به خلق ، ارتقای سطح آموزشی برای همه و بهبود معیشت مردم با الهام از آموزه های اسلامی و فرهنگ بومی بود.
این ابزار نظری همراه با تحلیل بستر تاریخی و سیاسی ترکیه ، که موعظه های گولن در آنها نقش بسته است و نیز درک مفاهیم اسلامی در ترکیه نظیر بخشش ، نیکوکاری، بصیرت در باورها، رستگاری و خدمت به جامعه ، شناختی از جنبش گولن به دست میدهد.
فتح الله گولن ، ترکیه ، جنبش های اجتماعی، سعید نورسی، بسیج منابع ، اسلام مقدمه اسلام در جریان تحولات امپراتوری عثمانی و شکل گیری جمهوری ترکیه نه تنها عاملی کلیدی بوده ، بلکه در ساختار هویتی ترکیه نیز نفوذ عمیقی دارد و سالیان سال دین اسلام به نوعی علت وجودی در بقای امپراتوری عثمانی تلقی میشد.