خلاصة:
روند تحولات و گسترش های فضایی در محدوده حومه شهرها به خاطر جاذبه های زیست محیطی، وجود اراضی بکر طبیعی و نیز تمایلات سوداگرانه ساخت و ساز در برخی مناطق ، سرعت زیادی پیدا کرده است . تحول روند مذکور، تاثیر بسزایی را بر ساختار کالبدی- فضایی شهرها وارد کرده است . سرعت و گسترش تحولات کالبدی-فضایی در این مناطق به واسطه ساختار پیچیده مناطق به حدی است که پایش و پیش بینی آنها را به روش های سنتی و مرسوم ، ممکن نمیسازد و بیان روند تحولات آینده را نیز با مفروضات قبلی واقع بینانه نمیکند. پس نیاز به مدلی که همراستا با ساختار پیچیده مناطق بهبود و تکامل یافته باشد، احساس میشود. هدف این تحقیق روند تحولات فضایی- کالبدی چالوس به روش مناسبتری مانند الگوی رشد خودکار سلولی که نتایج واقع بینانه تری از سیر تکوین تحولات فضایی منطقه بدست میدهد، تحلیل و الگوسازی شود تا بستر مناسبی برای بیان رویکردهای انتظام بخشی به تحولات فضایی شهرستان فراهم نماید. خروجیهای تحلیل و الگوسازی گسترش فضایی شهرستان نشان میدهد که اغلب توسعه های درونی در بخش ساحلی دریای مازندران و اراضی داخل محدوده شهری است . توسعه های بیرونی نیز در بخش جنوبی شهر و در حد فاصل کمربندی با محدوده قانونی شهر قرار دارد که میتواند اراضی کشاورزی و محیط زیست را تهدید کند. انتظام بخشی به روند مذکور که سرعت و شدت زیادی دارد، مستلزم رویکردهای راهبردی، مدیریتی، سیاست گذاریهای دقیق و قانونمند است .
ملخص الجهاز:
تاکنون پژوهش های بسیاری در زمینه بکارگیری رشد خودکار سلولی در سطح جهان صورت گرفته است ، اما نکته حائز اهمیت بررسی تاثیر و ابعاد گسترش این مدل ، در فرآیند توسعه شهری با درنظر گرفتن تمامی وجوه برنامه ریزی است (احدنژادروشتی و حسینی،١٣٩٠: ٢).
پژوهش حاضر با هدف پیش بینی روند توسعه شهر چالوس برای برنامه ریزی منسجم جهت توسعه آتی صورت گرفته و در پی پاسخگویی به این امر است که چگونه میتوان رشد شهر چالوس را برپایه معیارهای برنامه ریزی و مدل خودکار سلولی تعیین کرد تا رشد و توسعه حال حاضر با ساختار فضایی موجود شهر ادغام گردد.
مدل اتوماسیون سلولی رویکردی از پایین به بالا داشته و کارآمدی خود را برای شبیه سازی فرآیندهای پیچیده سیستم جغرافیایی ثابت کرده است زیرا در مقیاس منطقه ، شهر، زیرنواحی اجتماعی- فضایی شهر؛ جهت ارزیابی فرآیند توسعه شهری به کارگرفته میشود Alshalabi) (٢٠١٢:٤٠٧ ,.
زمینه اجرایی جهت بهبود چالش های مدیریتی محدوده مطالعاتی،ماخذ: نگارندگان ، ١٣٩٢ نتیجه گیری پژوهش حاضر با هدف پیش بینی روند توسعه شهر چالوس برای برنامه ریزی منسجم جهت توسعه آتی به الگوسازی گرایش های فضایی با استفاده از مدل رشد خودکار سلولی پرداخت .
در انتهای پژوهش مشخص شد که میتوان گرایش فضایی توسعه شهر چالوس را با استفاده از مدل رشد خودکار سلولی مورد بررسی و تحلیل قرار داد.
Modelling urban growth evolution and land-use changes using GIS based cellular automata and SLEUTH models: the case of Sana’a metropolitan city, Yemen; Environ Earth Sci. 70:425-437 Basse, Reine Maria, Omrani, Hichem, Charif, Omar, Gerber, Philippe (2014).