خلاصة:
دستور حوزه ای از زبان است که به دلیل طبیعت خاص و پیچیدة آن همواره مورد نقد و بررسی بوده است . تحقیق حاضـر در صـدد پاسخ گویی به مسئله ماهیت دستور آموزشی و میزان انعکاس آن در برخی از منابع آموزش زبان فارسی بـه غیرفارسـیزبانـان اسـت . برای این منظور ابتدا در چارچوب سطح بندی اروپایی، بعضی از منابع انگلیسی را از حیث رابطه مفاهیم ، کارکردها و صـورت هـای دستوری متناسب با آنها در هر سطح تحلیل نمودیم و سپس میزان آموزش ایـن عناصـر مهـم را در منـابع آمـوزش زبـان فارسـی بـه غیرفارسیزبانان ارزیابی کردیم . نتایج پژوهش ، حاکی از آن است که قواعد دستور آموزشی انعکاس ضعیفی در منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان دارد. دیگر آنکه ، چینش محتوای دستوری در این کتاب ها صورتی چرخه ای ندارد و شاید یکی از دلایل مهم آن عدم وجود معیار مشخص و مشترک در تدوین و سطح بندی کتاب های زبان فارسی به غیرفارسیزبانان است .
ملخص الجهاز:
"دستور مجموعه قواعدی بـرای تعیـین ترتیـب صـحیح واژه هـا (نونـان ، ٢٠٠٣)، نظامی از ساخت ها و الگوهای معنادار متاثر از محدودیت هـای کاربردشـناختی (لارسـن فـریمن ، ٢٠٠٩)، شـیوه ای برای کنترل و ترکیب کلمات (یور، ١٩٩٦)، نظامی پویا که باید به عنوان مهارت پنجم آموزش داده شود (لارسن فـریمن ، ٢٠٠٧)، جنبه منحصر به فرد زبان که ویژگیهای آن در سایر پردازش های ذهنی اتفـاق نمـیافتـد و در زبـان حیوانـات نیـز وجود ندارد (کوک، ٢٠٠١) و در نهایت نوعی یادگیری آگاهانه (کرشن ، ١٩٨٢:٨٣) است .
بررسی منابع آموزشی انگلیسی از آنجا که منابع معتبر انگلیسی عموما بر پایۀ روابط دقیق بـین نقـش هـا و مفـاهیم زبـانی تـدوین شـده انـد و هریـک از کارکردها و مفاهیم زبانی در سطح خاصی از سطح بندی مرجع ٢ آموزش داده میشوند، لذا در این پژوهش ، برای دسـتیابی به ارتباط میان کارکردها، مفاهیم زبانی و صورت های دستوری، ٩ مجموعه کتاب زبان انگلیسی را مورد تحلیـل و بررسـی قرار دادیم .
کارکرد تعارف کردن در سطح میانی با صورت های رسمیتر نیز قابل بیان است : جدول ١٥) کارکرد تعارف کردن کارکرد تعارف کردن مقدماتی فعل امر: میوه بخورید جمله پرسشی با مضارع التزامی: کمک کنم ؟ جمله پرسشی با فعل خواستن / دوست داشتن میخواهید کمک کنم ؟ میانی فعل توانستن در جمله پرسشی همراه با ضمیر فاعلی اول شخص : میتوانم کمکتان کنم ؟ میتوان در سطح میانی این کارکرد را با ساخت هایی مانند جمله مرکب آموزش داد."