خلاصة:
حق نفقه طفل بر پدر و مادر خود، یکی از اساسیترین حقوق انسانی به شمار میآید که با ظهور فناوری های جدید تولید مثل به چالش جدی کشیده شده است . مقاله حاضر در پی پاسخگویی به سوالات و چالش های موجود در نفقه طفل شبیه سازیشده است . در این راستا، ابتدا مبانی نظری استحقاق نفقه مانند نظریه تبعیت از نسب شرعی، زوجیت عرفی، قراردادیبودن نفقه و منشا اعتباری و قانونیدانستن نفقه تحلیل و تبیین میشود. در ادامه به احکام نفقه طفل شبیه سازیشده در فروض مختلف نظیر شبیه سازی ناشی از سلول زن و شوهر، سلول مرد بیگانه ، تخمک بیگانه ، نفقه جنین در ایام بارداری و نفقه اهدا جنین و کودک شبیه سازیشده بدون دخالت مرد پرداخته شده است . از تطور در آرای فقهی، قوانین مدنی و مذاق شریعت برمی آید که نفقه بیش از آنکه تابع نسب شرعی و رابطه والد و فرزندی باشد، بر پایه مصلحت کودک سامان میپذیرد. بر این اساس الزام به تادیه نفقه طفل ، بر ذمه صاحب سلول دارای هسته به عنوان پدر قانونی است . در صورت تعذر یا توافق طرفین ، انتقال گیرندگان جنین و کسانی که متعهد به دریافت کودک شبیه سازی شده اند، نسبت به سایرین ارجحیت دارند.
ملخص الجهاز:
Legal Principles and Rules of Alimony of Cloned Child Davood Seify Ghareyataq1, Kafie Khojaste Mah Siyah2, Zahra Dehbashi 3 Abstract The child’s right to receive alimony from his parents, is one of the basic human rights, which has been seriously challenged by the arrival of new technologies of reproduction.
٢ـ حقوق کودک در شبیه سازی ناشی از سلول زن و شوهر در حالتی که کودک از سلول شوهر و همسر وی در لقاح خارج رحمی با انتقال به رحم همسر وی ، به وجود می آید تردیدی در انتساب طفل به زن و شوهر نیست و تمام آثار نسب صحیح بین ایشان جاری است ، خواه عمل شبیه سازی به وسیله شوهر یا به وسیله اجنبی انجام گرفته باشد و خواه زوجین عالم و جاهل به عمل تلقیح باشد، لذا حضانت و نفقه کودک همانند سایر اولاد طبیعی آنان بر عهده زن و شوهر میباشد، تفاوتی و احکام خاصی نسبت با نسب نفقه اولاد متولدشده در یک رابطه جنسی مشروع ندارد، همه فقها و حقوقدانان معتقد به این نظر می باشند (٨، ٢٦-١١).
در این حالت که هیچ مردی در تکوین جنین دخالت ندارد کودک فاقد پدر بوده و تبعا نفقه بر عهده مادر است ، اما در فرضی که شوهر زن نیز متقاضی فرزند از طریق شبیه سازی شود.
Human cloning, moral, law and jurisprudence.
Family Law. Tehran: Islamic bookstore; 1997.
Qom: Journal of New Exploration in Islamic Law 2006; 44: 57-59.
Failure Iran's cod for gamete and embryo according to Comparative Law. Tehran: Samat Publisher; 2005.
In Proceedings Human reproductive technology in jurisprudence and law.