خلاصة:
پژوهش حاضر تحت عنوان »توسل و شفاعت در اشعار شهاب محمود الحلبی« می باشد که به بررسی و تبیین اشعار شهاب محمود الحلبی می پردازد. در این مقاله نمونه هایی از اندیشه های شاعران دوره فترت در قالب شعر در حقانیت مکتب تشیع در مساله توسل مورد بررسی قرار می گجیرد. شعر دوره فترت مملو از اشعاری است: درباره توسل به ذات پیامبر(ص) و اولیاء (ع) و توسل به قبور این صالحان. شعر و ادبیات هر قوم یا مکتب و آئین، آیینه افکار، باورها و گرایش های آن است، درباره شعر توسل نیز می توان گفت که نماد تفکر، اعتقادات و فرهنگ مکتبی شیعه در آیینه ادبیات آیینی شاعران ولایی متجلی است. از آنجا که شعر توسل نماد تشیع است، چندان هم گزافه نیست اگر شعر توسل را هم خانواده و همسو با شعر شیعی به شمار آوریم. شاعرانی همچون شهاب محمود الحلبی از جمله شاعران شیعه و مبارزی که قدم در این عرصه گذاشته است. با توجه به مطالب مذکور یافته ها حاکی از آن است که دوره فترت یکی از دوره های تاریخی است که با فراز و نشیب های بسیاری توام است و بخش عمده مضامین شعری دوره فترت، شعر مدح است، که همین، عامل اصلی در پیدایش و شکل گیری شعر توسل است و در کنار عوامل سیاسی و مذهبی حاکم بر دوره فترت، مودت و دوستی پیامبر (ص) و ائمه (ع) چشمه سار زلال اندیشه شاعران این دوره است و شاعران بسیاری از شیعه و سنی دیوان خود را مزین به مدح و توسل به خاندان عترت و طهارت نموده اند.
ملخص الجهاز:
با توجه به مطالب مذکور یافتهها حاکی از آن است که دوره فترت یکی از دورههای تاریخی است که با فراز و نشیبهای بسیاری توأم است و بخش عمده مضامین شعری دوره فترت، شعر مدح است، که همین، عامل اصلی در پیدایش و شکلگیری شعر توسل است و در کنار عوامل سیاسی و مذهبی حاکم بر دوره فترت، مودت و دوستی پیامبر (ص) و ائمه (ع) چشمهسار زلال اندیشه شاعران این دوره است و شاعران بسیاری از شیعه و سنی دیوان خود را مزین به مدح و توسل به خاندان عترت و طهارت نمودهاند .
توسل، شفاعت، دوره فترت، شهاب محمود الحلبی مقدمه گرچه شعر توسل و ولایت علوی سرچشمه شعر شیعی و پدید آمدن گوهرهای ماندگار است، اما در نگاهی وسیعتر، آنچه به مقولههایی همچون: اهلبیت، ولایت ائمه، محبت ذویالقربی، امامت علی بن ابی طالب(ع)، فضائل و مناقب خاندان عصمت، مدایح و مراثی عترت پیامبر مرتبط باشد، به نوعی شعر توسل محسوب میشود، که این درون مایهها، به گستردگی در ادبیات شیعه مطرح است.
اقرار و امید دو واژهای هستند که در ادبیات توبه و عذرخواهی شهاب محمود الحلبی به چشم میخورد، او در عین اینکه به زیادی و کثرت گناهانش اقرار دارد، با اطمینان به دستان پر فضل و بخشش رسول اکرم (ص) چشم امید دوخته و در حالی که از بار گناهانش ترسناک است، آنچنان با اعتماد به رضایت حضرت رسول (ص) امیدوار است و غیر از آن را برای خود سودمند و نافع نمیبیند.