ملخص الجهاز:
"مهمترین ویژگیهای متن ویراستهی دکتر خالقی که تصحیحات پیشین فاقد آنهاست، به شرح زیر است: 1ـ بررسی و ارزیابی نزدیک 50 دستنویس شاهنامه و انتشار نتایج این بررسیها در مقالههای متعدد و سرانجام گزینش 16 دستنویس از کهنترین و معتبرترین آنها برای تصحیح.
برای نشان دادن اهمیت دستنویس فلورانس، در زیر برخی از ضبطهای درست و گاه منحصر به فرد این دستنویس را از داستان رستم و سهراب که برای نخستین بار در متن ویراستهی دکتر خالقی جای گرفتهاند، میآوریم و با ضبطهای چاپ مسکو میسنجیم: الف) هنگامی که هومان سپاه ایران را از دور میبیند بیمناک میشود، اما سهراب به او میگوید: کنون من به بخت رد افراسیاب کنم دشت را همچو دریای آب (چ مسکو، 2/ 207، ب273) ضبط مصراع دوم مطابق است با 11 دستنویس مبنای تصحیح خالقی که کهنترین دستنویس خطی کامل شاهنامه در رأس آنهاست.
برای نمونه به بیتهای 710 تا 712 توجه فرمایید: برفتند و روی هوا تیره گشت زسهراب گردون همی خیره گشت تو گفتی زجنگش سرشت آسمان نیاساید از تاختن یک زمان وگر باره زیر اندرش زآهنست شگفتی سرونست و رویین تنست در مصراع دوم بیت سوم ـ چنانکه نسخه بدلها نشان میدهد ـ بجز دستنویس فلورانس همهی دستنویسهای دیگر و طبعا همهی تصحیحات پیشین شگفتی روان ضبط کردهاند که همانگونه که خالقی در شرح این بیت گفتهاند، برای سهراب توصیف جالبی نیست و مفهوم درستی ندارد.
اما خالقی با اینکه دستنویس فلورانس را اساس تصحیح خود قرار داده، در مواردی که این دستنویس ضبطی است و مغلوط و مصحف یا بیتی مجعول را داشته، آنها را به کلی رها کرده و ضبط درست دستنویسهای دیگر ـ ولو متأخرتر ـ را در متن اصلی گنجانده است."