خلاصة:
هدف پژوهش حاضر طراحی و آزمون الگویی از برخی پیشآیندها (صفات شخصیتی وجدانی بودن، توافقپذیری و روانرنجور خویی و زمینهی اخلاقی) و پیامدهای (حمایت سازمانی ادراک شده، تعهد عاطفی و رفتارهای مدنی سازمانی) رهبری اخلاقی بود. نمونه این پژوهش شامل 213 نفر از کارکنان شرکت بهرهبرداری نفت و گاز کارون بودند که به روش تصادفی طبقهای انتخاب شدند. شرکتکنندگان در پژوهش پرسشنامههای نئو، زمینه اخلاقی، رهبری اخلاقی، حمایت سازمانی ادراک شده، تعهد سازمانی (تعهد عاطفی) و رفتار مدنی سازمانی را تکمیل نمودند. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرمافزارهای SPSS ویراست 19 و AMOS ویراست 18 انجام گرفت. جهت آزمودن اثرهای واسطهای در الگوی پیشنهادی نیز از روش بوت استراپ استفاده شد. یافتههای پژوهش حاکی از برازش نسبتا خوب الگوی پیشنهادی با دادهها بودند. برازش بهتر از طریق همبسته کردن خطاهای دو مسیر حاصل شد. نتایج همچنین نشان دادند که وجدانی بودن، توافقپذیری و زمینهی اخلاقی با رهبری اخلاقی رابطه مثبت و روانرنجور خویی با رهبری اخلاقی رابطه منفی داشتند. همچنین، رابطه مثبت حمایت سازمانی ادراک شده با تعهد عاطفی و رفتارهای مدنی سازمانی و نیز رابطه مثبت رهبری اخلاقی با حمایت سازمانی ادراکشده و نیز رابطه مثبت رهبری اخلاقی با تعهد عاطفی و رفتارهای مدنی سازمانی مورد تایید قرار گرفتند. تمامی مسیرهای غیرمستقیم در الگوی پیشنهادی معنیدار بودند.
ملخص الجهاز:
همچنین رفتارهای ضد اخلاقی - Adlam -Sashkin & Sashkin -ethical leadership -Mc Manus -Yilmaz این نوع رهبران، فضایی ایجاد میکند که زمینههای توسعه درک عمومی در خصوص اهمیت نیاز به اخلاق و رفتار اخلاقی را از بین میبرد.
در الگوی پیشنهادی رابطه - metaanalysis - organizational citizenship behavior-individual centered - organizational citizenship behavior-organizational centered - affective commitment - prosocial behaviors - Spreitzer & Sonenshein - Allen & Meyer برخی متغیرهای پیشآیند رهبری اخلاقی شامل وجدانی بودن، توافقپذیری، روانرنجورخویی و زمینهی اخلاقی با رهبری اخلاقی و رابطه مستقیم و غیرمستقیم رهبری اخلاقی با متغیرهایی مانند حمایت سازمانی ادراکشده، تعهد عاطفی، رفتار مدنی سازمانی معطوف به فرد و رفتار مدنی سازمانی معطوف به سازمان مورد بررسی قرار گرفتهاند.
نتایج پژوهش حاضر مبنی بر رابطه مثبت رهبری اخلاقی با تعهد عاطفی، رفتار مدنی -Kalshoven - Walumbwa & Schaubroeck - Mayer, Nishii, Schneider, & Goldstein - Hartman - Bono & Judge - Tenbrunsel, Smith-Crowe, & Umphress - Huberts, Kaptein, & Lasthuizen سازمانی معطوف به فرد، رفتار مدنی سازمانی معطوف به سازمان و حمایت سازمانی ادراکشده با پژوهشهای کاسی 1 (2011)؛ ناحومشانی و سامچ 2 (2011) و هنسن 3 (2010) همسو میباشند.
از میان انواع تعهد سازمانی و تمام - Casey - Nahum-Shani & Somech - Hansen - Carlson - Worley, Fuqua, & Hellman - Colquitt, Scott, & Le-Pine - Casper, Harris, Bianco, & Wayne - Nadiri & Tanova پیامدهای حمایت سازمانی ادراک شده، تعهد عاطفی قویترین رابطه را با آن دارد.