خلاصة:
دشت اردبیل یک دشت میانکوهی به وسعت تقریبی 820 کیلومترمربع است که در شمال غربی ایران و در شرق فلات آذربایجان در داخل استان اردبیل قرارگرفته است. آب موردنیاز دشت به منظور مصارف کشاورزی، صنعت و شرب از رودخانههای جاری و همچنین از چاههای عمیق و نیمه عمیق و چشمهها تامین میگردد. برای بررسی کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل از اطلاعات 56 چاه عمیق، 3 چاه نیمه عمیق، 3 رشته قنات و 7 دهنه چشمه از داده های سازمان آب منطقه ای مربوط به سال 1389 استفاده شده است. هدف از پژوهش حاضر، ارائه یک نمای کلی از کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل از لحاظ شرب با استفاده از پارامترهای EC، PH ، SO4-- ،Cl- ، Na و TH (برحسب CaCo3) میباشد که در نهایت با استفاده از روشهای زمین آمار درGIS از طریق نرمافزارArcGIS10.3 اقدام به تولید نقشه موضوعی کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل شده است. در این پژوهش از روش درونیابی کریجینگ معمولی برای به دست آوردن توزیع فضایی پارامترها و روش وزندهی جمعی ساده برای وزندهی و رتبه بندی لایه ها استفادهشده است. در نهایت با توجه به نقشه نهایی کیفیت، میتوان اظهار داشت که تقریبا 34 درصد (معادل 280 کیلومترمربع) آب زیرزمینی دشت اردبیل از لحاظ شرب در حد مطلوب واقع شده است که در قسمت شرقی دشت قرار دارد. کیفیت پایین آب نیز مربوط به قسمت جنوب غربی و شمال غربی دشت میباشد. همچنین بین تراکم جمعیت و تراکم چاه های موجود در سطح دشت و افت کیفیت آب رابطه مستقیمی وجود دارد.
ملخص الجهاز:
توان سنجی تغییرات کیفیت آب زیرزمینی قابل شرب در پهنه های جمعیتی دشت اردبیل با استفاده از ترکیب مدل های زمین آماری و تصمیم گیری چندمعیاری درمحیط GIS چکیده دشت اردبیل یک دشت میانکوهی به وسعت تقریبی ٨٢٠کیلومترمربع است که در شمال غربی ایران و در شرق فلات آذربایجان در داخل استان اردبیل قرارگرفته است .
برای بررسی کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل از اطلاعات ٥٦ چاه عمیق ، ٣ چاه نیمه عمیق ، ٣ رشته قنات و ٧ دهنه چشمه از داده های سازمان آب منطقه ای مربوط به سال ١٣٨٩ استفاده شده است .
هدف از پژوهش حاضر، ارائه یک نمای کلی ازکیفیت منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل از لحاظ شرب با استفاده از پارامترهای EC،PH ، --SO٤،Na،Cl- و TH (برحسب CaCo٣) می باشد که در نهایت با استفاده از روش های زمین آماردر GIS از طریق نرم افزار ArcGIS١٠٣ اقدام به تولید نقشه موضوعی کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل شده است .
در نهایت با توجه به نقشه نهایی کیفیت ،می توان اظهار داشت که تقریبا ٣٤ درصد (معادل ٢٨٠ کیلومترمربع ) آب زیرزمینی دشت اردبیل از لحاظ شرب در حد مطلوب واقع شده است که در قسمت شرقی دشت قرار دارد.
آب زیرزمینی ؛ تغییر کیفیت آب ؛ دشت اردبیل ؛ تکنیک زمین آماری ؛ مدل های چندمعیاری مقدمه مدیریت بهینه منابع آب و حفظ و ارتقای کیفیت آنها نیازمند وجود اطلاعات در زمینه موقعیت ، مقدارو پراکنش فاکتورهای شیمیایی آب در یک منطقه جغرافیایی معین می باشد.