خلاصة:
آمایش سرزمین و استفاده صحیح و متناسب با ویژگیهای محیطی در سطح منطقه و کشور، از اصول اولیه و مهم توسعه پایدار به شمار میآید. با توجه به جمعیت زیاد، تغییر کاربریها در شهرستان مرودشت زیاد میباشد. مقاله بر آن است تا مقایسه ای بین کاربری اراضی موجود و نقشه آمایش تهیه شده برای شهرستان انجام دهد. روش تحقیق از نوع "توصیفی- تحلیلی" میباشد و برای جمع آوری داده ها از ابزار کتابخانه ای، پرسشنامه و مطالعات و مشاهدات میدانی استفاده شده است . تجزیه و تحلیل داده ها نیز با نرم افزارArcGis٩٣ صورت گرفته است . مقایسه توان زیست محیطی شهرستان با کاربری اراضی از طریق رویهم گذاری لایه های مختلف اطلاعاتی با استفاده از مدل مخدوم و با روش کمی آمایش به کمک GIS صورت گرفت و نقشه آمایش سرزمین منطقه تهیه گردید. لازم به ذکر است اصلاحاتی در فرایند آمایش نظیر عدم تهیه واحدهای زیست محیطی و بهره گیری از نقشه کاربری فعلی انجام پذیرفت . نتایج نشان میدهد که کاربری کشاورزی آبی و سپس اکوتوریسم از بیشترین اولویت (مجموع سناریوها) و تنها گستره کاربری نزدیک به کاربری فعلی، توسعه شهری و صنعتی و روستایی (حدود ٠/٤ درصد) می باشد. هم چنین بهره برداری در عرصه کشاورزی آبی (%٤٠) و حفاظت (٥/%١) کمتر از توان محیطی بهینه منطقه و در عرصه جنگلداری (%٢٢) و مرتعداری (%٣٢) بهره برداری بیش از توان محیطی می باشد
Land use planning and appropriate use of regional environmental characteristics are principles of sustainable development. Due to the overpopulation، changing land use is high in Marvdasht region. The aim of this study is to make the comparison between the land use and preparing planning map of this region. This research is descriptive-analytic and library study، questionnaires and surveys and field observations have been used to collect data. Data analysis was performed with software ArcGis 9.3. Comparison of the potential regional land use through overlaying different layers was done by using Makhdoom model and GIS quantitative planning to prepare regional land use map. It should be mentioned that not tangible modifications in are done in the preparation of environmental units and current land use map. Results show that the first priority (sum of scenarios) is irrigation agriculture and then ecotourism and the only current land use is allocated to the industry، urban and rural (0.4%) development. Also، utilization of irrigation agriculture (40%) and protection (1.47%) are less than the optimum environmental capability of the region and utilization of forestry (22%) and pasturage (32%) are more than the environmental capability.
ملخص الجهاز:
"مقایسه توان زیست محیطی شهرستان با کاربری اراضی از طریق رویهم گذاری لایه های مختلف اطلاعاتی با استفاده از مدل مخدوم و با روش کمی آمایش به کمک GIS صورت گرفت و نقشه آمایش سرزمین منطقه تهیه گردید.
با توجه به افزایش جمعیت و اهمیت شهرستان مرودشت به دلیل نقش فعالی که در زمینه های مختلف بخصوص کشاورزی، توریسم و توسعه اقتصادی کشور ایفا میکند؛ تغییر کاربری در عرصه و عدم استفاده بهینه از سرزمین امری اجتناب ناپذیر است ؛ که این میتواند تهدیدی برای نسل های آینده باشد.
در راستای انجام تحقیق سوالات و فرضیات زیر مطرح میشود: آیا کاربری اراضی موجود در شهرستان مرودشت ، منطبق با توان اکولوژیک شهرستان میباشد؟ در کدام یک از عرصه های زیستی شهرستان ، استفاده و بهـره بـرداری از زمـین مغـایر بـا تـوان اکولوژیـک صورت میگیرد؟ روش پیشنهادی (کمی) تا چه اندازه با خصوصیات آمایشی منطقه تطابق دارد؟ تا بتوانیم با برنامه ریزی مناسب مدیران و با بهره گیری از توان اکولوژیک شهرستان ، بهره برداری بهینه از سرزمین را داشته باشیم .
مراحل ارزیابی در این تحقیق به صورت زیر است : ١- شناسایی منابع اکولوژیک : برای ارزیابی توان اکولوژیک در محدوده شهرستان نیاز به تهیه لایـه هـای اط لاعاتی شامل ارتفاع ، شیب ، جهـت شـیب (با استفاده از DEM)، منابع آب و داده های هواشناسی (سازمان آب استان )، پوشش گیاهی و خاک شناسی (سازمان جهاد کشاورزی استان ) میباشد."