خلاصة:
طی دهه های گذشته پرداخت یارانه به آب کشاورزی باعث پایین نگه داشتن قیمت مصرفی آب در این بخش شده ، به گونه ای که از یک سو باعث مصرف بیرویه آب و از سوی دیگر باعث شده هزینه های هنگفتی را به دولت تحمیل نماید. تعیین ابعاد مختلف اثرات اقتصادی اصلاح یارانه آب کشاورزی، میتواند گامی اساسی در تعیین سناریوهای اصلاح قیمت آب باشد. در مطالعه حاضر با استفاده از مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر اثر اصلاح یارانه آب کشاورزی بر رشد پایدار روستایی در قالب شش سناریو مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج نشان میدهد که کاهش یارانه آب کشاورزی از طرفی موجب کاهش معنیدار مصرف خانوارهای روستایی شده و از طرفی دیگر باعث افزایش شاخص قیمت و هزینه های تولید در بخش کشاورزی میگردد و در نتیجه تولید بخش کشاورزی از ٠/٧٣- درصد (١٠٩٦٣٦ میلیارد ریال ) در سناریو اول به ٥/٣٣- درصد (١٠٤٥٥٧ میلیارد ریال ) در سناریو ششم کاهش یافته است . دولت میتواند با باز توزیع درآمد ناشی از اصلاح یارانه آب کشاورزی به کشاورزان بخشی از افزایش هزینه های تولید را جبران نموده و کاهش در مصرف خانوارهای روستایی را تعدیل نماید.
ملخص الجهاز:
نتایج نشان میدهد که کاهش یارانه آب کشاورزی از طرفی موجب کاهش معنیدار مصرف خانوارهای روستایی شده و از طرفی دیگر باعث افزایش شاخص قیمت و هزینه های تولید در بخش کشاورزی میگردد و در نتیجه تولید بخش کشاورزی از ٠/٧٣- درصد (١٠٩٦٣٦ میلیارد ریال ) در سناریو اول به ٥/٣٣- درصد (١٠٤٥٥٧ میلیارد ریال ) در سناریو ششم کاهش یافته است .
تحلیل اقتصاد خرد میکوشد تا نشان دهد که از طرفی پرداخت یارانه به مصرف کنندگان ، درآمد واقعی مصرف کنندگان را افزایش میدهد و تابع تقاضا را به سمت بالا منتقل میسازد و از طرف دیگر پرداخت یارانه به تولیدکنندگان ، هزینه های تولید را کاهش داده و در نتیجه عرضه افزایش مییابد و تابع عرضه به سمت پایین منتقل میشود و انتقال توابع عرضه و تقاضا، قیمت و مقدار تعادلی بازار را تغییر خواهند داد.
پیرائی و اکبری مقدم (١٣٨٤) به بررسی اثر کاهش یارانه بخش کشاورزی و تغییر در نرخ مالیات بر کاربر سطح تولید بخشی و درآمد خانوار روستایی و شهری با استفاده از مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر پرداختند.
علیجانی و همکاران (١٣٩١) به ارزیابی اثر حذف یارانه تولید بر بخش کشاورزی در قالب مدل تعادل عمومی بر مبنای جدول داده -ستاده در سال ١٣٨٠پرداخته و نتایج آنها نشان داد که تولید، ارزش افزوده و صادرات فعالیت های زراعت ، دامداری و مرغداری بیشتر از سایر فعالیت های موجود در بخش کشاورزی در هر سه سناریو کاهش یافته است .