ملخص الجهاز:
سال شانزدهم ، شماره سوم پاییز ١٣٩٤، شماره مسلسل ٦٣ تحلیل اجتماعی - دینی آنوسیان ایران دوره قاجار؛ بررسی موردی شهر مشهد تاریخ دریافت : ٩٣/٥/٢١ تاریخ تأیید: ٩٤/١/٣١ حسیـن حیـدری 1 محبوبه کریمیان طاهری 2 آنوسی یا آنوسیم ،(אנוסים)، در لغت عبری جمع «آنوس » و به معنی «مجبور شدگان » است و در اصطلاح به فرد یهودی گفته میشود که به اجبـار یـا اختیـار ظاهرا به دین دیگری از جمله مسیحیت و بویژه اسلام در میآید، ولی در بـاطن همچنان به دین مادری پایبند اسـت .
com@karimian taheri٦٦ پهلوی و درنگ در پدیده هایی مانند رابطۀ آنوسیها با گسترش اندیشه های بـابی و بهایی کوشیده است بـا تکیـه بـر رخـداد الله داد در مشـهد، عوامـل اجتمـاعی، اقتصادی، سیاسی، دینی، و روانی چنین رویکردی در تاریخ یهودیان ایران را بـه دست دهد و ساز و کار چنین زندگی دشوار و دیرپایی را تحلیل کند.
عامل ترس و اجبار، محرک بسیاری از یهودیان برای گزینش این سبک زندگی بوده است اما ادامه روند پنهان سازی در ادواری که سیاست تسامح و تساهل بر جامعـه حـاکم بوده است ، نشان می دهد برخی از یهودیـان انگیـزه هـای دیگـری، چـون برخـورداری از امتیازات مالی،گریز از تبعیض های اجتماعی و سوء استفاده از پوشش اسـلام بـرای ضـربه زدن به این دین را از درون دنبال میکردند.
٣. آنوسیها از عصر صفویه تا قاجار (٨٨٠-١١٧٣ش /١٥٠١-١٧٤٩م ) بنا بر گزارش کتاب آنوسی اثر بابای بـن لطـف ، در زمـان شـاه عبـاس اول ، جماعـت یهودی اصفهان و به دنبال آن ، یهودیان بسیاری از مناطق ایران مانند کاشان ، لار و شیراز تحت فشار امثال مردخای لاری اسـلام آوردنـد امـا ایـن اسـلام آوردن ، ظـاهری بـود و یهودیان در خفا به دین یهود پایبند بودند.