کاربرد اسلوب طنز در سروده‌های نسیم شمال و ابراهیم طوقان مقالة

مضامین وطن‌دوستی و ملی‌گرایانه در ادبیات ملت‌هایی متجلی می‌شود که سرزمین آن‌ها مورد تهاجم استعمارگران واقع شده باشد. ایران و فلسطین از جمله کشورهایی هستند که در سده اخیر شاهد حضور و تجاوز بیگانگان بوده‌ و شعرای متعهد این دو کشور در چنین شرایطی برای دفاع از هویت اسلامی و کیان ملی خود در صحنه حاضر شده‌اند. در این میان معدود شاعرانی بودند که با استفاده از اسلوب طنز رسالت هنری خود را به انجام رساندند. از این رو اشعارشان بیش از سروده‌های دیگر شاعران مورد توجه و استقبال عمومی قرار گرفته است. در این مقاله به روشی توصیفی- تحلیلی و در چارچوب ادبیات تطبیقی به بررسی کاربرد اسلوب طنز در اشعار نسیم شمال و ابراهیم طوقان پرداخته شده و برخی مضامین ملی مشترک میان سروده‌های دو شاعر از جمله وطن‌دوستی، حسرت بر عظمت بربادرفته وطن، تأسف به خاطر شرایط کنونی کشور، و انتقاد از عملکرد خیانت‌پیشگان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

کاربرد اسلوب طنز در سروده‌های نسیم شمال و ابراهیم طوقان تاریخ دریافت: 12/10/94 عزت ملاابراهیمی 1 تاریخ پذیرش: 17/1/95 معصومه حاجی عموشا 2 چکیده مضامین وطن‌دوستی و ملی‌گرایانه در ادبیات ملت‌هایی متجلی می‌شود که سرزمین آن‌ها مورد تهاجم استعمارگران واقع شده باشد. در این مقاله به روشی توصیفی- تحلیلی و در چارچوب ادبیات تطبیقی به بررسی کاربرد اسلوب طنز در اشعار نسیم شمال و ابراهیم طوقان پرداخته شده و برخی مضامین ملی مشترک میان سروده‌های دو شاعر از جمله وطن‌دوستی، حسرت بر عظمت بربادرفته وطن، تأسف به خاطر شرایط کنونی کشور، و انتقاد از عملکرد خیانت‌پیشگان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. از این رو نگارندگان مقاله در صدد پاسخ‌گویی به این سؤال برآمده‌اند که چرا نسیم شمال و ابراهیم طوقان اسلوب طنز را برای بیان مضامین ملی خود برگزیده‌اند و چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی میان ساختار طنز آن دو وجود دارد؟ در فرضیه‌های نخست محققان پنداشتند که کاربرد اسلوب طنز در اشعار سهل و ممتنع و در عین حال بدیع و نوآورانه دو شاعر، بیش‌تر به منظور جلب مخاطب بوده است. درباره زندگی، افکار و اشعار نسیم شمال و یا ابراهیم طوقان تاکنون پژوهش‌های جداگانه‌ای صورت گرفته و یا اشعار یکی از این دو شاعر با دیگر سرایندگان ایرانی یا عربی مقایسه شده است که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود. به‌رغم تدوین تحقیقات ذکرشده، تا کنون پژوهش مستقلی به مقایسه تطبیقی سروده‌های ملی نسیم شمال و ابراهیم طوقان آن هم با استفاده از اسلوب طنز نپرداخته و آثار آنان را با این رویکرد مورد بررسی و تحلیل قرار نداده است.