خلاصة:
نام نوروز همواره با هوای معتدل بهاری، گل های سنبل ، نرگس ، لاله ، بنفشه و شب بو، درختان پـر از شکوفه های سفید و صورتی و رودهای پـرآب ، آمـدن حـاجی فیـروز، خانـه تکـانی، مراسـم چهارشنبه سوری و آجیل آن و پریدن از روی آتش بته و فالگوش ایستادن و قاشق زنی؛ سبز کردن سبزه و سفره هفت سین ، سبزی پلوی شب عید با ماهی، رشته پلـو، چنـد روز تعطیلـی و دیـد و بازدید و لباس نو و عیدی دادن و عیدی گرفتن ، استراحت و گشت و گذار و سـفر و سـر انجـام سیزده بدر و گذراندن یک روز در میان طبیعت ، تداعی میشود. در این نوشتار ابتدا مراسم نـوروز به اختصار بررسی میشود و سپس با نگاهی عمیق تر، به ریشه یابی یکی از مهـم تـرین ارکـان آن ، یعنی سفره هفت سین و ارتباط این عنصر مهم نوروزی با «امشاسپندان » می پردازیم . زرتشت شـش فرشته را به نام های بهمن ، اردیبهشت ، شهریور، اسفند، خرداد و امرداد انتخاب و آنهـا را دسـتیار اهورا مزدا در امور دنیوی معرفی میکند. در این مقاله رابطه هفت سـین بـا ایـن عناصـر بررسـی میشود.
ملخص الجهاز:
ولي به راستي فلسفه وجودي هفت سين بر سر سفره نوروزي چيست ؟ پاسخ به ايـن پرسش نيازمند مراجعه به متون اوستايي و پهلوي و گزارش هاي کهن تاريخي است .
(پورداود، پيشين : ٩٥) سفره هفت سين وتحولات طول تاريخ همان طور که پيشتر ذکر شد، بررسي متـون کهـن تـاريخي و اسـاطير ايرانـي نشـان ميدهد که نوروز و رسم هـاي مربـوط بـه آن ، از جملـه چيـدن هفـت سـين ، ريشـه در زمان هاي بسيار دور دارد.
هفت سين در نوروز تدارک ميبينيم ، يادگاري به جا مانده از دوران کهن اسـت ، بـر اثـر گذر از صافي تهاجم ها و رويدادهاي متعدد تاريخي و فراز و نشيب هاي حاصل از آنهـا دستخوش تحولات گوناگوني شده است .
علاوه بر آن در پاره اي از نقاط ايران بر سر سفره هفت سين ، شير گاو يـا گوسفند را نيز ميگذارند که اين نماد چهار پاي بر زمين رونده است .
در حال حاضـر در بعضي از مناطق ايران اين نماد ايزد بهمن از سفره هفت سين حذف شده است .
آتش چراغ يا شعله شمع بر سر سفره هفت سين نماد اين ايزد است .
ـ نماد شهريور: سکه بر سر سفره هفت سين نماد ايزد شـهريور اسـت ، چـون او در جهان مادي موکل بر فلز است .
ـ نماد خرداد و امرداد: نماد خرداد بر سر سفره هفت سـين ، آب اسـت چـون او در جهان مادي موکل بر همه آب هاي جهان است .