خلاصة:
رویکردهای مختلفی در درمان اختلال های رفتاری در کودکان وجود دارد که عمدتا آموزش مبتنی بر تغییر و اصلاح رفتار است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش والدین مبتنی بر درمان شناختی رفتاری بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای کودکان است. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. در این مطالعه والدین و کودکان 8 تا 10 ساله مراجعه کننده به کلینیک روانشناسی که با استفاده از مصاحبه بالینی، پرسشنامه سنجش مبتنی بر تجربه آخن باخ فرم والدین (ASEBA) (جهت تشخیص اختلال های رفتاری) و ملاک های مبتنی بر DSM-5، تشخیص اختلال نافرمانی مقابله ای داده شده بودند، به عنوان جامعه آماری در پژوهش شرکت کردند و ازمیان آنان 20 نفر با استفاده ازنمونه گیری هدفمند به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش وکنترل جایگزین شدند. پروتکل درمانی در 9 جلسه از طریق آموزش والدین و در منزل به اجرا در آمد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس بررسی شد. تحلیل نتایج بیانگر تاثیر آموزش والدین مبتنی بر درمان شناختی رفتاری بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که درمانگری هایی که در آن خانواده نقشی محوری داشته و حضوری فعال در برنامه های مداخله ای دارند اثربخشی بالاتری دارند.
ملخص الجهاز:
بر این اساس ، هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر درمان شناختیرفتاری مبتنی بر آموزش والدین بر نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای کودکان بود.
Kring, Johnson, Davison, & Neale عمده پژوهش هایی که درباره اختلال نافرمانی مقابله ای انجام شده بر نقش خانواده تاکید دارند.
Reinecke, Dattilio, & Freeman (هربرت ١، ١٩٨٠، به نقل از زارب ٢ ترجمه خدایاری فرد و عابدینی، ١٣٨٦).
Gadow, & et al ٨ فصلنامه افراد استثنایی، سال پنجم ، شماره ٢٠، زمستان ١٣٩٤ حال با توجه به اثربخشی درمان های شناختیرفتاری و درمان هایی که مبتنی بر آموزش والدین بوده است هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر درمان شناختیرفتاری مبتنی بر آموزش والدین بر نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای در کودکان بود.
با توجه به هدف پژوهش ، این فرضیه که آموزش والدین مبتنی بر درمان شناختیرفتاری بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای موثر است ، آزمون شد.
بحث هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان شناختیرفتاری مبتنی بر آموزش والدین بر کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای بود.
یافته های این پژوهش با یافته های گیمپل و هالند (٢٠٠٢)، کرونیز و همکاران (٢٠٠٤)، خیریه و همکاران (١٣٨٨) و طهماسیان و همکاران (١٣٧٦) که به تعیین اثربخشی روش آموزش فرزندپروری مثبت بر کاهش اختلال نافرمانی مقابله ای پرداخته اند، همسو است .
نتایج پژوهش نشان داد که آموزش فنون شناختیرفتاری به والدین و اجرای آن در خانه و بستر زندگی موجب کاهش نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای میشود.