خلاصة:
زمینه و هدف: همگام با گسترش فناوری اطلاعات، مسائل اخلاقی استفاده از فناوری نیز در حال افزایش است. هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل علی تمایل رفتاری اخلاقی در استفاده از فناوری اطلاعات در بین دانشجویان علوم پزشکی می باشد. روش : پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی می باشد. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز تشکیل می دادند. برای تعیین حجم نمونه از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی و جدول کرجسی و مورگان استفاده شد (234 نفر). برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوای و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ احراز گردید. برای بررسی فرضیه ها، از روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار آماری 8/50 LISREL استفاده شد. ملاحظات اخلاقی: با بیان اهداف و شیوه اجرای پژوهش و اطمینان لازم در خصوص محرمانه بودن اطلاعات، رضایت شفاهی شرکت کنندگان جهت همکاری و شرکت در پژوهش کسب گردید. یافته ها: سه متغیر خودکارآمدی اخلاق رایانه، درک از خطرپذیری و هنجار ذهنی بر تمایل به استفاده اخلاقی، تاثیر مستقیم داشتند که از این میان، خودکارآمدی اخلاق رایانه (0/38=r) بیشترین تاثیر را بر شدت نیاز داشت. همچنین متغیرهای خودکارآمدی اخلاق رایانه، درک از خطرپذیری و هنجار ذهنی بر تمایل به استفاده اخلاقی از طریق متغیرهای نگرش به استفاده اخلاقی و کنترل رفتار اخلاقی تاثیر غیر مستقیم داشتند. نتیجه گیری: برای بهره مندی صحیح از مزایای فناوری اطلاعات، بدون تجربه رفتارهای غیر اخلاقی در محیط های علمی، نیاز به تمرکز بر ارتقای خودکارآمدی اخلاقی و تقویت انگیزه های اخلاقی دانشجویان در استفاده از فناوری اطلاعات و اقدامات پیشگیرانه اجتماعی و فنی می باشد.
ملخص الجهاز:
همچنین تحقیقات نشان داده است که نگرش نسبت به استفاده اخلاقی از فناوری، کنترل رفتار ادراکشده ، خودکارآمدی رایانه ای و هنجار ذهنی بر قصد استفاده اخلاقی از فناوری تأثیرگذار میباشد (٨، ٣٢-٢٧).
این پرسشنامه تلفیقی از پرسشنامه های مقیاس خودکارآمدی اخلاق رایانه ، Marakas، پرسشنامه هنجار ذهنی Ajjan، پرسشنامه نگرش و قصد استفاده اخلاقی از فناوری Peace و همکاران و پرسشنامه کنترل رفتار ادراکشده Taylor و Todd، پرسشنامه درک از خطرپذیری Shang و همکاران بود (١٦، ٣٦-٢٦).
بالاترین میزان ضریب همبستگی با متغیر تمایل به استفاده اخلاقی از فناوری به ترتیب مربوط به متغیرهای نگرش به استفاده اخلاقی (٠/٤٦)، خودکارآمدی اخلاق رایانه (٠/٤٤)، کنترل رفتار اخلاقی (٠/٣٩)، هنجار ذهنی ادراکشده (٠/٣٢) و درک از خطرپذیری رفتار (٠/٢١-) در سطح معنیداری ٠/٠١ مشاهده شد.
یافته ها همچنین حاکی از وجود رابطه بین خودکارآمدی اخلاق رایانه و قصد استفاده اخلاقی از فناوری است ، Chatterjee و همکاران (٢٠٠٧ م .
در بررسی رابطه بین رفتار کنترل شده و قصد استفاده اخلاقی از فناوری، نتایج نشان دهنده وجود رابطه بین این دو متغیر است .
Investigation of Elementary School Students’ Opinions Related to Unethical Behavior in the use of Information and Communication Technologies.
Understanding the Behavioral Intention to Report Unethical Information Technology Practices: The Role of Machiavellianism, Gender, and Computer Expertise.
An imploratory study on factors associated with ethical intention of digital piracy.
Public Accountants, Ethical Intentions: The Theory of Planned Behavior thesis.
Predicting user intentions: Comparing the technology acceptance model with the theory of planned behavior.
Study on factors associated with ethical intention of digital piracy.