خلاصة:
امروزه یکی از مهمترین آسیبهایی که نظم نوین اجتماعی در عرصه بروکراتیک اداری را به خطر میاندازد، مسأله فساد و نابسامانی اداری است که در مقابل سلامت اداری به عنوان یکی از اساسیترین دغدغه های مسؤولان اجرایی کشور به شمار میرود. فساد اداری به عنوان شکلی از انحرافات اجتماعی در زمره یکی از مهمترین موانع پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جوامع است. فساد دو رویه دارد. یک رویه آن، ادراکی است که نسبت به فساد در جامعه وجود دارد، یعنی باورهایی که جامعه نسبت به وجود فساد و گستره آن دارد. رویه دیگر، سنجش و ارزیابی فساد و تعیین شاخصهایی برای آن میباشد. هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه مشخصه های اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و ادراک از فساد شهروندان تهرانی می باشد. در این پژوهش از روش پیمایشی و از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده است. جامعه (جمعیت) آماری تحقیق کلیه جوانان شهر تهران می باشند. همچنین از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است و حجم نمونه 2690 نفر می باشد. برای سنجش از دو نوع اعتبار محتوا و اعتبار سازه و برای محاسبهی پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج تحقیق نیز با استفاده از نرم افزار آماری SPSS در دو سطح توصیفی و تحلیلی استخراج شده است. یافتههای تحقیق نشان می دهد که : 1) بین جنسیت پاسخگویان و ادراک آنها از فساد رابطه معنیداری وجود دارد، به این معنی که ادراک از فساد پاسخگویان زن بیش از مردان می باشد و زنان میزان آلوده شدن سازمانها، نهادها، بخشها و فعالیتها را به فساد بیش از مردان ارزیابی کردهاند.2) رابطه ای مستقیم بین ادراک از فساد و سطح تحصیلات پاسخگویان وجود دارد، به این معنی که با افزایش سطح تحصیلات افراد ادراک از فساد آنها نیز بیشتر می شود. 3) بین وضع تأهل پاسخگویان و ادراک آنها از فساد رابطه معنیداری وجود دارد، به این معنی که ادراک از فساد پاسخگویان مجرد بیش از پاسخگویان متأهل میباشد. 4) بین سن و پایگاه اقتصادی و اجتماعی پاسخگویان و ادراک آنها از فساد رابطه معنی داری وجود ندارد.
ملخص الجهاز:
یافته های تحقیق نشان می دهد که : ١) بین جنسیت پاسخگویان و ادراک آنها از فسـاد رابطـه معنـیداری وجـود دارد، به این معنی که ادراک از فساد پاسخگویان زن بیش از مردان می باشد و زنان میزان آلوده شدن سازمان هـا، نهادها، بخش ها و فعالیت ها را به فساد بیش از مردان ارزیابی کرده اند.
نتایج این تحقیق که از یک نمونه ٤٠٦ نفری، به صورت نمونه گیری طبقه ای سیستماتیک و از طریق فرمول کوکران از جامعه آماری ١٥٢١٥ نفری دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی٩١-٩٠ انتخاب شده اند، نشان میدهد که از میان متغیرهای مستقل عدم تناسب بین اهداف و وسایل ، تعلق اجتماعی، تعهد اجتماعی، وضعیت تأهل ، ناکامی منزلتی، سرمایه اجتماعی و خودپنداره پاسخگویان بیشترین پیش بینی را از متغیر وابسته داشته است .
نتایج این تحقیق نشان میدهد که از یک سو بین متغیر نگرش به فساد اداری دانشجویان و میزان دینداری آنها رابطه معنادار وجود دارد و از دیگر سو، مؤلفه های دینداری به شکل مجزا با نگرش به فساد اداری در ارتباط است .
در پیمایش هایی که از آنها برای محاسبه این شاخص استفاده میشود سـؤالاتی دربـاره رشوه گیری مقامات دولتی، کلاهبرداری در خریدهای دولتی، اختلاس ، سؤالاتی درباره میزان قوت و تـداوم سیاست های ضدفساد – فساد بروکراتیک و فساد سیاسی – کشورها پرسیده شده است .