ملخص الجهاز:

"نظر به اهمیت‌ مباحث سیاسی در جامعه امروز و تبیین کلامی این‌ مباحث و به‌ویژه تبیین مسئله دین و سیاست،ضرورت‌ دارد که جهت تامین نیازهای فکری-اعتقادی جامعه‌ اسلامی این مباحث در حوزه مطالعاتی منسجمی بررسی‌ و مطالعه شوند تا در نتیجه بتوان از نتایج آن در دیگر رشته‌های مطالعاتی سیاسی اسلامی چون فقه سیاسی‌ بهره جست و امکان پاسخگویی روزآمد را برای شبهات‌ و سئوالات جدید در عرصه ارتباط دین و سیاست ارائه‌ کرد. هرچه اصول نظریه انتقادی به واقعیات‌ نزدیک‌تر شوند-نه فقط تکامل نظم قدیم پیش‌بینی‌های‌ این نظریه را تأیید کنند،بلکه گذار به نظم جدید نیز شروع‌ شود-به همان میزان طرح این پرسش که نظریه انتقادی‌ چه چیزی را به عنوان هدفش منظور کرده است،ضرورت‌ بیشتری می‌یابد،زیرا در این نظریه،برخلاف دیگر نظام‌های فلسفی،آزادی بشری نوعی خیال یا معنویت دلبخواهی‌ نیست که همه‌چیز دنیای خارج را همچنان که هست،رها کند. آنچه نظریه انتقادی درگیر آن است توصیف و توضیح جهان‌ آینده نیست،هرچند که پاسخ فانتزی‌[یا تخیل به عنوان نماد نظریه انتقادی‌]به چنین امر دشواری شاید آن اندازه هم که ما معتقد است)،بلکه به معنای دقیق کلمه موانع فنی هستند. حتی توسعه نیروهای تولیدی و تکامل تکنولوژی به معنای پیشرفت مداوم از جامعه قدیم به‌ جامعه جدید نیست،زیرا در این‌جا نیز خود انسان پیشرفت‌ را تعیین می‌کند،البته نه انسان«سوسیالیست»که قرار است‌ احیای معنوی و اخلاقی او زمینه‌های آماده‌سازی برنامه‌ریزان‌ را فراهم کند(دیدگاهی که این نکته ار نادیده می‌گیرد که‌ برنامه‌ریزی«سوسیالیستی»بر جدایی انتزاعی سوژه از فعالیتش و سوژه به مثابه امری عام از سوژه‌های منفرد،قلم‌ بطلان می‌کشد)،بلکه مجموعه‌ای از انسان‌ها که پدیدآورنده‌ تحول هستند،زیرا آنچه بناست از علم و تکنولوژی حاصل شود به آن‌ها بستگی دارد،علم و تکنولوژی نمی‌توانند،پیشگویانه، نقش الگویی مفهومی را برای نظریه انتقادی بازی کنند."