بررسی نیم‌رخ مؤلفه‌های دین‌داری و تأثیر‌پذیری دینی مخاطبان فیلم‌های جشنواره رویش مقالة

سینما و فیلم به‌عنوان محصول محتوایی آن، به‌عنوان یک ابزار فرهنگی انتقال پیام نقش قابل توجهی در برآوردن اهداف سیاست‌گذاران فرهنگی جامعه دارد. به‌تبع در جوامع دینی یکی از روش‌های حفظ و ارتقاء ارزش‌های دین، انتقال پیام‌های دینی از طریق ابزارهای فرهنگی از جمله فیلم است. در این نوشتار ابتدا ابعاد دین‌داری بر اساس مدل پنج‌بعدی گلاک و استار مشخص گردیده و میانگین دین‌داری مخاطبان بر اساس ابعاد پنج‌گانه این مدل مشخص شد. فیلم‌ها نیز بر اساس میزان تأثیرگذاری در هر یک از ابعاد دین‌داری بر مخاطب مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از پیمایش از 533 نفر از تماشاگران 1593 پرسشنامه حاصل گردید که مخاطبان در آن میزان دین‌داری خود و تأثیری که فیلم‌های جشنواره در هر یک ابعاد بر آن‌ها گذارده بود را نمره دهی کردند. بررسی نیم‌رخ دین‌داری مخاطبان نشان می‌‌دهد که میانگین دین‌داری آنان در همة ابعاد در حد متوسط بوده ولی در بعد دانش دینی قوی‌تر از سایر ابعاد و در بعد اعتقاد دینی ضعیف‌تر است. میانگین تأثیر‌پذیری آنان از فیلم‌ها نیز نشان می­دهد که افراد بیشترین تأثیر را در ایجاد حس معنوی و افزایش معلومات دینی از فیلم‌ها گرفته‌اند، پس بیشترین تأثیر‌پذیری در گرایش به کاربست دین در زندگی روزمره، تقویت اعتقادات و در نهایت گرایش به انجام مناسک دینی بوده است.

ازآنجاکه هدف از ساخت آثار فرهنگی- هنری دینی، انتقال ارزش ها و معانی دینی به افراد جامعه است ، بنابراین یکی از مسائل همیشگی رسانه ها و به طور خاص سینمای دینی، اثرگذاری بر مخاطب بوده است ؛ بنابراین تنها اثری را میتوان در این معنا دینی دانست که بتواند چنین رسالتی را به کم وبیش انجام دهد؛ یعنی عناصر فرهنگی موردنظر در دین را به مخاطبان خود انتقال دهد و در آنان مستقر سازد، چنین اثر هنری را تأثیرگذار میخوانیم . ازاین رو سنجش میزان تأثیرگذاری دینی فیلم های به نمایش درآمده در این جشنواره برحسب میزان تأثیر بر هر یک از ابعاد دین داری مخاطب پیام هدف نوشتار حاضر است . ابعاد دین داری - اعتقادات دینی مخاطبان - انجام مناسک دینی - تقویت احساس معنوی - میزان کاربست دین در زندگی روزمره - دانش و معلومات دینی علاوه بر این پس از توصیف ویژگیهای مخاطبان از حیث متغیرهای مهم زمینه ای ، سنجش تغییرات تأثیرگذاری دینی فیلم ها برحسب متغیرهای زمینه ای صورت میگیرد که مؤلفه های دو متغیر اصلی تحقیق یعنی دین داری و تأثیرپذیری دینی به عنوان متغیر وابسته و جنس ، سن ، وضعیت تأهل و تحصیلات مخاطبان به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده اند تا تفاوت تأثیرپذیری دینی برحسب این متغیرها نیز مشخص گردد. B. Baltes, International Encyclopedia of the Social, Behavioral Science, 13115-9, Palo Alto and Berlin: Elsevier Science Ltd. Definitions of General Management Terms.