خلاصة:
در اين مقاله ساخت مجهول كردي كلهري بررسي شده است. گرچه ساخت مجهول از ساخت هاي مهم زباني است، در كلهري مطالعات كمي بر روي آن انجام شده است. مطالعه حاضر در قالب اصول رده شناسي كينان و دراير (1985) به انجام رسيده است و وجود ساخت مجهول بنيادي را در كلهري تاييد مي كند. همچنين شواهدي ارائه خواهد شد كه نشان مي دهد برخي افعال لازم كلهري را نيز مي توان مجهول كرد، اما مواردي از فعل هاي متعدي مشاهده شده كه صورت مجهول ندارند.
ملخص الجهاز:
بر اساس داده های کلهری ، این گویش دارای مجهول غیربنیادی نیست ، یعنی کنشگر را در جمله ای که دارای ساخت مجهول است وارد نمی کند: ت -rdءqæsæm xw werd-en-iء h j-ءlær li ت ـ الف (١٢ خورد قسم ضمیر سوم شخص مفرد ـ کسرة اضافه ـ علی وند مصدرساز ـ آورد برای علی برای آوردن او، قسم خورد.
در این گویش ، فعل های دوظرفیتی هم مجهول می شوند، که به تفصیل در معرفی مجهول بنیادی به بررسی آنها پرداختیم ، اما صورت هایی متعدی هم وجود دارد که ، با وجود داشتن مفعول ، مجهول نمی شود: ت -nءker æدsif-æ æli ـ الف (١٨ پوست کند معرفه ـ سیب علی علی سیب را پوست کند.
مطابقه در زمان حال در زمان حال (ساده و استمراری )، مطابقة فعل های ساده و مرکب به یک صورت عمل می کند یعنی ، در هر دو نوع فعل ، شناسه های فعلی و نیز وند مجهول ساز به عنصر فعلی اضافه می شوند: xwo-i æد-ء æzس mæləm ـ الف (٢٠ سوم شخص مفرد ـ خور معرفه ـ غذا معلم معلم غذا را می خورد.
٤. مطابقه در زمان گذشته در صورت گذشتة (ساده ، استمراری و نقلی ) مجهول ، مطابقة فعل های ساده و مرکب به صورت متفاوتی عمل می کند یعنی ، در صورت گذشتة این فعل ها، نحوة قرار گرفتن شناسه های فعلی و وند مجهول ساز بر فعل متفاوت است : ت -æ xwərdد-ء æzس mæləm ـ الف (٢٤ خورد معرفه ـ غذا معلم معلم غذا را خورد.