خلاصة:
داستان سسّی و پنّون از داستان های عاشقانه و مشهور شبه قارٔه هند است که در میان مـردم سـرزمین سـند و بلوچستان جایگاه ویژه ای دارد . این داستان در شبه قاره از قرن ۱۱ تـا ۱۴ قمـری ، حـدود بیسـت بـار بـه نظـم فارسی درآمده است . شاعران فارسی گو، با توجه به تجربـه داستان سـرایی در ادب فارسـی ، ایـن داسـتان را بـه شکل ها و روایت های گوناگون سروده اند . نظر به اینکه بلوچستان همجوار شبه قاره است و نیز بخش بزرگـی از جمعیت سرزمین سند را بلوچ ها تشکیل می دهند، داستان مذکور در میان بلوچ ها نیز رواج دارد؛ همچنین بـا توجه به اینکه یکی از دو شخصیت اصلی داسـتان ـ پنّـون ـ بلـوچ و اهـل شـهر کـیچ بلوچسـتان اسـت ، علاقـه شاعران بلوچ را در به نظم درآوردن این داستان دوچندان کرده است . ایـن داسـتان چنـد بـار بـه نظـم بلـوچی درآمده است و روایت به کاررفته در این منظومه ها در برخی موارد با روایت در دسترس فارسی متفاوت است .
ملخص الجهاز:
"داسـتان عاشـقانۀ سسـی و پنـون از داستان های مشهور هند و سرزمین سند و بلوچستان است که بسیاری از شاعران فارسـی آن را به نظم درآورده اند، این داسـتان عـلاوه بـر اینکـه در میـان مـردم شـبه قاره از شـهرت فراوانی برخوردار است ، به سبب بلوچ بـودن پ نـون ، در میـان بلوچ هـا نیـز شـهرت و روایـی داشته و به نظم درآمده اسـت ، در ایـن مقالـه افـزون بـر بیـان روایـت بلـوچی ، بـه سـنجش روایت های شاعران فارسی گو و بلوچی آن می پردازیم .
نظر به اینکه «سسی » از اهالی سرزمین سند است ، شاعران سندی اشعار و منظومه های بسیار برجسـته ای دربـارٔە این داستان بـه ویـژه در بیـان احـوال سسـی و گلـه های او از خویشـاوندان پنـون و از جـور روزگار، سروده اند .
میرآلـی ٢ هـوت نیـز که در این داستان پدر پنون است ؛ از نظر تاریخی حاکم شهر کیچ و بخشی از مکران بـوده و هنوز در شهر کیچ خرابه های کـاخی ٣ وجـود دارد کـه منسـوب بـه میرآلـی هـوت و پنـون است .
پـدر از دوری او در رنج بود؛ این ناآرامی سبب شد تا نامه ای گله آمیز به پنون بفرسـتد و از او گلـه کنـد کـه بـا بودن در کنار همسر، پدر را از یاد برده است و در ضمن از اوخواسته بود کـه بـه کـیچ برگـردد .
روایت بلوچی داستان که از قرن ها پیش درمیـان مـردم بلوچ رایج بوده است ، می تواند راهنمایی برای مصححان منظومه های فارسی این داستان باشد و شاید بتوان برخی از ابهامات احتمالی را به وسیلۀ آن رفع کرد ."