بررسی و ارزیابی سیر تحولات تقسیمات کشوری در ایران (با تاکید بر نقش تقسیمات کشوری در روند الگوی تغییرات شهری در ایران) مقالة

مؤلف: باقری، معصومه ؛ زمانی، ابوالفضل ؛ زمانی، محسن ؛

مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه تابستان 1395، سال دوم - شماره 2/1 (‎16 صفحة - من 89 إلی 104 )

الکلمات المفتاحية: ایران حکومت مدیریت سیاسی فضا تحولات تقسیمات کشوری الگوی تغییرات شهری سیاسی استان تقسیمات کشوری ولایت دولت قانون

خلاصة:

دولتها برای اداره امور خود به بهترین نحو و نیز برای تسهیل ارائه خدمات و اعمال حاکمیت خود در تمامی نقاط گشور، نیازمند تقسیم بندی سرزمینی هستند؛ که از آن تحت عنوان تقسیمات کشوری یاد میشوداز این رو هر حکومتی برای اداره قلمرو سرزمینی خود ناگزیر است که کشور را به واحدهای اداری کوچکتر تقسیم کند تا بتواند در زمینه اعمال حاکمیت و نیز ارائه خدمات عمومی آن را به کار گیرد و ایفای نقش کند. از این رو این پژوهش که با روشی توصیفی – تحلیلی نگاشته شده است در پی پاسخگویی به این سوال است که سیر تحولات و تکوین تقسیمات کشوری در ایران به چه صورتی بوده است ودر هر دوره متناسب با چه شرایط و نیازها وضرورت هایی این تقسیمات انجام شده است و چگونه باعث تغییرات در الگوی شهری و شهرها در ایران شده است.نتایج تحقیق نشان می دهد سابقه تقسیمات کشوری در ایران، پیشینه ای طولانی دارد و به دوران مادها مربوط می شود که اولین مرزهای اداری سیاسی را با توجه به ویژگیهای طبیعی و با تاکید بر محدوده قومی خود ترسیم میکردند. و بعدا هخامنشیان، تقسیمات سیاسی اداری مدونی را ایجاد کردند که مبنای تقسیمات کشوری در ایران شناخته شده است. با تصویب قانون انجمنهای ایالتی و ولایتی در زمان قاجاریه، اولین قانون مدون تقسیمات کشوری ایجاد شد و ایالات تا حدی خودمختاری داشتند؛ اما با انقراض سلسله قاجار و استقرار سلسله پهلوی، سیاست کلی دولت تغییر کرد. رضا شاه سیاست یکپارچه سازی کشور و برخورد شدید با نیروهای سیاسی محلی را در پیش گرفت و نظام سیاسی شدیدا متمرکز را بر کشور حاکم کرد. در شیوه جدید هویتهای ناحیهای اعتبار خود را از دست دادند. در آبانماه 1316 دومین قانون تقسیمات کشوری به تصویب رسید به موجب این قانون کشور به 6استان که نام آنها برگرفته از جهات جغرافیایی بود، و 50 شهرستان تقسیم شد. در این شیوه جدید ناحیه ها هویت خود را از دست میدادند؛ اما بر اساس ماده سیزدهم قانون وظایف و اختیارات استانداران مصوب سال 1339 ه . ش دولت باید نام استان ها را از شماره گذاری سال 1316 به سوابق تاریخی آنها تغییر می داد. در سال 1362 ه . ش قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری در دو فصل شامل 18 ماده به تصویب رسید و از این پس تغییرات واحدهای سیاسی فضایی کشور در سطح شهرستان، بخش و دهستان بر اساس این قانون انجام میگرفت.

ملخص الجهاز:

"بررسی و ارزیابی سیر تحولات تقسیمات کشوری در ایران (با تاکید بر نقش تقسیمات کشوری در روند الگوی تغییرات شهری در ایران) معصومه باقری 1، ابوالفضل زمانی2، محسن زمانی3 1کارشناس ارشد اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی ، دنشگاه آزاد اسلامی ؛ واحد علوم و تحقیقات تهران 2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی ، دانشکده علوم جغرافیایی ، دانشگاه خوارزمی تهران 3 دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی گرایش سازمان سیاسی فضا ، دانشکده جغرافیا ، دانشگاه تهران چکیده واژه‌های کلیدی: 1- مقدمه هر حکومتی برای اداره قلمرو سرزمینی خود ناگزیر است که کشور را به واحدهای اداری کوچکتر تقسیم کند تا بتواند در زمینه اعمال حاکمیت و نیز ارائه خدمات عمومی آن را به کار گیرد و ایفای نقش کند؛ ارائه خدمات عمومی امروزی ازجمله آموزش، بهداشت، درمان، انرژی (آب و برق و گاز)، امکانات رفاهی و تفریحی، امنیت و... اداره امور عمومی در مناطق کشور درآن دوره به روش گریز از مرکز انجام میشد که با مفهوم عدم تمرکز در دولت یکپارچه، تفاوت ماهوی داشت این نظام حکومتی در دهۀ چهارم قرن بیستم به دست رضاشاه پهلوی منحل و جای خود را به نظام حکومتی متمرکز داد؛ نظام تقسیمات کشوری ایران که از سال 1316 ه ش با حاکمیت تمرکز گرایانه بر سرنوشت کشور حاکم گردیده تا کنون تغییر ماهوی نداشته است(اطاعت و موسوی،1389: 99-98)."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

الاشتراک

تحتاج دخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.
إن كنت لا تقدر علی شراء الاشتراك عبرPayPal أو بطاقة VISA، الرجاء ارسال رقم هاتفك المحمول إلی مدير الموقع عبر webmaster@noormags.com .

You need Sign in to view the content of the article. If you are not a member, proceed from part Sign up.
If you fail to purchase subscription via PayPal or VISA Card, please send your mobile number to the Website Administrator via webmaster@noormags.com .

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

الاشتراک