خلاصة:
قیام امام حسین(ع) در سال 61 هجری در برابر ستم واستبداد امویان بازتاب های فرازمانی وفرامکانی بسیاری در پی داشت. این قیام علاوه بر بعد سیاسی و اجتماعی ابعاد فرهنگی و معنوی مهمی به ارمغان آورد. در حوزة فرهنگی و به ویژه در ادبیات عربی بی وقفه حضور مستمر و مداومی داشت، که ادامة این تاثیر در ادبیات امروز جهان عرب بسیار چشمگیر بود. ادونیس از شاعران معاصر عرب و نامزد مشهور جایزة نوبل، از جمله شاعرانی به شمار می آید که از قیام امام حسین(ع) بهره های فراوانی برده است. نکتة مهم در این است که شاعری مانند ادونیس با افکار غربگرایانه، چگونه تحت تاثیر آموزه های والای نهضت امام حسین(ع) قرار گرفته، و اشعارش را سرشار از ابعاد و نمادهای شخصیتی آن امام همام نموده است. این مقاله سعی دارد نمادهای مرتبط با شخصیت بزرگ امام حسین(ع) را در اشعار ادونیس شناسایی، و معانی و مفاهیم آن را تبیین نماید. شعر امروز جهان بر اساس اسطوره و نماد می گردد، و معرفی نمادهای جدید که بار دینی و معنوی دارند بسیار مهم وضروری به نظر می رسد.
ملخص الجهاز:
"أدونیس با کوله باری از تجربیات تاریخی و پشتوانههای فرهنگی، امام حسین(ع) را به عنوان سرچشمهی الگوهای ارزشمند انسانی مد نظر داشته و از ایشان الگوها ونمادهای ذیل را استخراج نموده است: 1- نماد مقاومت و پایداری پس از شکست کشورهای عربی از اسرائیل در سال 1967، و تداوم این شکستها که منجر به حملة اسرائیل به جنوب لبنان، و اشغال آن در دهة هشتاد و از دست دادن سرزمین وسیعی از کشورهای عربی شد، حالتی از سرخوردگی و نا امیدی در میان ملت عرب و به ویژه در میان ملت مناطق اشغال شده در فلسطین، سوریه و لبنان پدیدار شد که تأثیرات منفی آن در عرصه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و به ویژه در حوزة ادبیات کاملا نمایان و مشهود گشت (الکیالی، 1986: 4، 581).
أدونیس در شعری حماسی و اثر گذار تحت عنوان «أغنیة إلی هو» ترانه ای برای او، که در «کتاب الحصار» چاپ کرده است، با آگاهی کامل از اوضاع مناطق شیعی نشین جنوب لبنان که توسط اسرائیل اشغال شده، به رزمندگان مسلمان و مقاوم این خطه چنین می گوید: لم أقل یا أخی أنت میت قلت تمضی، وتعرف ماذا سیأتی وانتهت خطواتک، لکن ظلک ما زال یمتد طفل الیدین، تری أنت حی وعیناک عینای، والموت ما بیننا مرایا وأری ما رأیت، أترجم نفسی لنفسی أترانا دم واحد ؟ نتقاسم خبز الفجیعة والحب خبز الحیاة غریبین، مستضعفین وأنادی: أنا کربلاء الحنین، وتصرخ: یا سیدی الحسین (أدونیس، 1996: 174).
در این جا ذکر این نکته ضروری و لازم به نظر می رسد که بسیاری از ادیبان و شاعران جهان عرب علیرغم گرایش های متفاوت قومی، دینی ومذهبی همانند أدونیس از امام حسین(ع) به عنوان نماد مقاومت وپایداری یاد کردند، و ایشان را الگوی استواری در برابر ظلم و ستم دانستند."