خلاصة:
در روایات اسلامی، هویت و شخصیت مهدی موعود( که از باورهای مسلّم نزد عموم مذاهب اسلامی است؛ دقیق و روشن بیان شده است. او مردی است از عترت و اهل بیت پیامبر اکرم(، همنام با آن حضرت، علوی، فاطمی و حسینی و نام پدر گرامی‌‌اش، «حسن» است. با این حال، در برخی از روایات، مهدی موعود(، از خاندان عباس، عموی پیامبر اکرم( و از نسل امام حسن مجتبی( و نام پدرش، «عبد الله» عنوان شده است. این نوشتار، ضمن بررسی این دسته روایات با روش توصیفی ـ تحلیلی؛ به این نکته راه یافته که این روایات به دلیل نا‌سازگاری با روایات معتبر و متواتر و نیز ضعف سند، قابل استناد نیستند. در عین حال، تاویلات و توجیهاتی برای آن‌ها بیان شده است که با فرض صحت این توجیهات، این دسته از روایات با روایات دیگر ناسازگار نخواهد بود.
ملخص الجهاز:
"شمس الدین سفارینی نیز (م/1188هـ) گفته است: این اخبار نافی این نمی‌باشند که مهدی از ذریه رسول خدا( و از فرزندان فاطمه زهرا( است؛ زیرا احادیث مبتنی بر این مطلب، اکثر و اصح می‌باشند؛ بلکه برخی از حفاظ امت و برجستگان از ائمه حدیث گفته‌اند این مطلب که مهدی از ذریه پیامبر( است، به صورت متواتر از آن حضرت روایت شده است.
درباره برخی از این روایات، از ابن عباس که گفته است: «منا المهدی»؛ می‌توان گفت: مقصود وی آن است که مهدی موعود از بنی هاشم است، نه خصوص بنی عباس؛ زیرا در روایات بسیاری از او نقل شده که در برابر بنی امیه و دیگران به هاشمی بودن خود افتخار کرده است (هیأت العلمیه، 1428: ج1، ص216).
3. بر فرض این‌که سند روایت دال بر این‌که مهدی موعود( از فرزندان امام حسین( است (که در منابع اهل سنت نقل شده است)؛ ناتمام باشد؛ این، دلیل بر نادرستی عقیده شیعه نخواهد بود؛ زیرا روایات شیعه در این خصوص صحیح و متواتر است.
فاطمه( خندان و شادمان شد ابو سعید سپس مطالب دیگری را که پیامبر اکرم( درباره فضایل امیرالمؤمنین و اهل بیت( بیان کرده، نقل کرده است؛ در پایان آن حدیث چنین آمده است: و منا مهدی الأمة الذی یصلی عیسی خلفه ثم ضرب علی منکب الحسین( فقال: من هذا مهدی الأمة.
ابونعیم در مناقب المهدی این حدیث را از تعداد بسیاری که همگی آن را از عاصم بن ابی النجود، از زر، از عبدالله بن مسعود، از پیامبر اکرم( روایت کرده‌اند؛ نقل کرده و در هیچ یک از آن‌ها عبارت «اسم أبیه اسم أبی» نیامده است."
(
, 
, 
)
