خلاصة:
در این پژوهش ارتباط بین نوسان بارش در مناطق جنوبی دریای خزر و تغییرات فشار تراز دریا با استفاده از رویکردی محیطی به گردشی در دوره زمانی(1383-1339) بررسی و تحلیل گردید. در این ارتباط در بخش پایگاه داده سطحی، از دادههای بارش روزانه 12 ایستگاه سینوپتیک پهنه مطالعاتی بهره گرفته شد و ماتریس سری زمانی روزهای بارشی آنها تهیه گردید. در بخش پایگاه دادههای جوی نیز از دادههای فشار تراز دریا موجود در پایگاه داده NCEP/NCAR در محدوده 0 تا 120 درجه شرقی و 0 تا 80 درجه شمالی استفاده گردید. در ادامه، ماتریس اولیه شامل مقادیر بارشی روزانه هر ایستگاه و مقادیر میانگین فشار روزانه تراز دریا(slp) متناظر با سری زمانی روزهای بارشی برای(1617=33×49) یاخته شبکهای در محدوده انتخابی تهیه شد. محاسبه ضریب همبستگی میان مقادیر بارش روزانه با مقادیر میانگین روزانه فشار تراز دریا بر روی یاختههای محدوده مطالعاتی و ترسیم نقشههای ضریب همبستگی بارش - فشار ایستگاهها آشکار نمود که رخداد و تغییرات بارش در کرانههای جنوبی دریای خزر در سطح تراز دریا متأثر از استیلای یک الگوی گردشی فشار بر روی دریاهای خزر، سیاه و مدیترانه است. بر این اساس، نوسان بارش در کرانههای جنوبی دریای خزر با کاهش و افزایش میزان فشار در عرصه کنش این الگو مرتبط و همزمان میباشد.
ملخص الجهاز:
"خوشحال دستجردی(١٣٧٦) در رساله خود با عنوان تحلیل و ارائه مدلهای سینوپتیک کلیماتولوژی برای بارشهای بیش از١٠٠ میلیمتر در سواحل جنوبی دریای خزر ابراز عقیده کردهاست که برخلاف آنچه قبلا تصور می شد؛ اولا ریزش این باران ها بر اثر فرارفت سرد از سیبری به روی خزر انجام 2 - Corte 3 - Wibig 4 -Bardossy 5 -Gong 6 - Aractic oscillation 7 - Siberian high pressure center Index 8 - Eurasia 9 - South oscillation 10 - Huth 11 - Kim 12 - Zangovil 13 -Tomozeiu نمی گیرد، بلکه به علت وجود جبهه های تقویت شدة نسیم دریا رخ می دهد؛ ثانیا مقدار ریزش باران در دامنه های شمالی البرز با ارتفاع کاهش نیافته ، بلکه افزایش می یابد.
/ شکل ٤) نقشه ضریب همبستگی بارش- فشار گرگان با ٤٣٦٦ روز بارشی از١٦٠٧١روز مشاهده همدید نتیجه گیری بررسی نقشه های ضریب همبستگی سری زمانی رخداد بارش در ایستگاههای سواحل جنوبی دریای خزر با سری زمانی فشار تراز دریا در بخش وسیعی از اوراسیا و آفریقا در مقیاس روزانه نشان داد که صرف نظر از تفاوت های جزئی میان آرایش گردشی فشار و الگوهای بارش- فشار حاکم ، این منطقه ماهیتی تک الگویی دارد و در اغلب ایستگاههای منطقه ، یک الگوی اصلی بارش- فشار تحت عنوان سیاه- خزر که غالبا محدودهای محصور مابین پیکرههای آبی سیاه، خزر و مدیترانه شرقی را در بر می گیرد، بارشمندی و بارش پذیری کرانه های جنوبی خزر را تحت تأثیر قرار می دهد."