خلاصة:
بر اساس آمارهای موجود، هر ساله هزاران نفر در اثر تصادفات جادهای جان خود را از دست میدهند و یا معلول میشوند. مطابق آخرین آمارها در ایران سالیانه به علت تصادفات جادهای بیش از 22000 نفر جان خود را از دست میدهند که این امر فاجعهای ملی محسوب میشود. در این مقاله، تصادفات جادهای محور فیروزکوه ـ ساری در وضعیتهای جوی بارانی، برفی، یخبندان و مهآلود در یک دوره سه ساله(1372- 1374) بررسی شده است. به منظور بررسی نقش این پدیدهها در بروز تصادفات جادهای از دادههای ساعتی مربوط به ایستگاههای هواشناسی فیروزکوه، قراخیل قائمشهر و دشت ناز ساری نیز استفاده شد؛ همچنین وضعیت جوی لحظه وقوع تصادف با استفاده از این دادهها تعیین شد و اطلاعات تفصیلی مربوط به تصادفات در دوره مطالعه شده نیز از بانک اطلاعات تصادفات جادهای نیروی انتظامی استخراج شد.
در این مقاله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، نقشه پراکندگی تصادفات و همچنین نقشه احتمال خطر تصادف در هر یک از وضعیتهای برفی، بارانی، یخبندان و مهآلود تهیه شد. براساس نتایج حاصل از نقشههای احتمال خطر تصادف، بیشترین احتمال آن هنگام ریزش باران در کیلومترهای 125 و 130، زمان بروز پدیده یخبندان در کیلومتر40، زمان ریزش برف در کیلومترهای 29، 30، 40 و زمان بروز پدیده مه در کیلومترهای 98، 100، 106، 108، 109 و 110 بوده است.
در نهایت با استفاده از نقشههای احتمال خطر تصادف در هر یک از وضعیتهای جوی بارانی، برفی، یخبندان، مهآلود و همچنین با استفاده از ضریب اهمیت هر یک از این پدیدهها با توجه به فراوانی تصادفات، نقشه نهایی احتمال خطر تصادف در وضعیتهای نامساعد جوی تهیه شد؛ سپس محور مطالعه شده به سه طبقه خطر متوسط، خطر زیاد و خطر بسیار زیاد پهنهبندی تقسیم گردید. بر اساس این پهنهبندی بیشترین احتمال خطر تصادف در کیلومترهای 35، 100، 108، 109، 110، 122، 125 و 130 در زمان وضعیتهای نامساعد جوی وجود دارد.
یافتههای این پژوهش نشان میدهد که با افزایش تعداد روزهای برفی و یخبندان در سطح اطمینان 95 درصد افزایش معناداری در تصادفات از نظر فراوانی، شدت خسارات، تعداد کشتهها و مصدومان دیده میشود.
ملخص الجهاز:
"به منظور بررسی نقش این پدیده ها در بروز تصادفات جاده ای از داده های ساعتی مربوط به ایستگاههای هواشناسی فیروزکوه ، قراخیل قائمشهر و دشت ناز ساری نیز استفاده شد؛ همچنین وضعیت جوی لحظه وقوع تصادف با استفاده از این داده ها تعیین شد و اطلاعات تفصیلی مربوط به تصادفات در دوره مطالعه شده نیز از بانک اطلاعات تصادفات جاده ای نیروی انتظامی استخراج شد.
در مرحله بعد تصادفات در وضعیتهای جوی بارانی ، برفی ، یخبندان و مه آلود بررسی شد؛ آنگاه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در محیط نرم افزار آرک ویو نقشه پراکندگی تصادفات و نقشه احتمال خطر تصادف در هر یک از این وضعیتهای جوی برای دوره مطالعه شده تهیه گردید.
در نهایت با تلفیق این نقشه ها و همچنین با استفاده از ضریب اهمیت هر یک از این پدیده های جوی ( که با توجه به فراوانی وقوع تصادف در هر یک از وضعیتهای جوی بارانی ، برفی ، یخبندان و مه آلود محاسبه شد) نقشه احتمال خطر تصادف در وضعیتهای نامساعد جوی تهیه شد؛ به عبارت دیگر محور مطالعه شده از نظر خطر ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1.
در محیط نرم افزار آرک ویو نقشه پراکندگی تصادفات در وضعیت جوی مه آلود تهیه شد؛ سپس با توجه به شاخص تعداد تصـادف محور مطالعه شده از نظر احتمال خطر تصادف در این وضعیت اقلیمی به دو سـطح خطر متوسط و احتمال خطر زیاد طبقه بندی شد(نقشه ۵)."