نیازسنجی آموزشی مدیران و معاونان کاروان‌های حج تمتع مقالة

سازمان حج و زیارت تنها منبع تأمین نیروی انسانی کاروان­های حج، نیازمند آموزش کارگزاران کاروان‌های زیارتی است. هدف این پژوهش شناسایی و رتبه­بندی نیازهای آموزشی مدیران و معاونان کاروان‌های حج تمتع است. جامعة آماری، همة مدیران و معاونان کاروان­های حج تمتع در سال 1392 است که نمونه­ای به حجم 222 به روش طبقه­ای با انتساب متناسب از بین آن­ها انتخاب شد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوة گردآوری داده‌ها توصیفی- پیمایشی است. برای اجرای فن دلفی نمونه­ای 25 نفری از خبرگان آموزش حج به روش قضاوتی انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه و مطالعة اسناد و مدارک است. نتایج تجزیه‌وتحلیل داده­ها نشان داد، کلاس­های برگزارشده در عمل، برای مدیران و معاونان مفید و مؤثر بوده است. همچنین، مکالمة عربی در رتبة اول اهمیت قرار دارد. در اجرای فن دلفی، مکالمة عربی 1و 2، اپراتوری کامپیوتر، سفر حج و مقدمات آن و جغرافیا و نقشه­خوانی و مقررات عربستان برای دورة مقدماتی؛ مکالمة عربی 4، احکام و مناسک حج، انتقال تجارب موفق، قوانین و مقررات عربستان، امنیت در سفر، مهارت­های ارتباطی، آشنایی با مذاهب اسلامی، آموزش زبان انگلیسی، و شرح وظایف اجرایی برای دورة بازآموزی مدیران و معاونان پیشنهاد شد.

طبق نظر رایـت و گـروی ، برای اینکه آموزش مؤثر باشد، موضوعاتی باید مورد توجه قرار گیرد؛ ممکن است لازم باشد سبک مدیریت تغییر کند یا آموزش با فرهنـگ سـازمان و فرهنـگ کـاری متناسـب شـود ( & Sahinidis ٦٧. بنـابراین ، ایـن پـژوهش در صـدد اسـت بـا به کارگیری فرایند پژوهش علمی، ضمن بررسی میزان مؤثربودن دوره های موجود، به ایـن پرسـش پاسخ دهد که نیازهای آموزشی کارگزاران کاروان های حج کدامند؟ مبانی نظری پژوهش آموزش شغلی مجموعۀ فعالیت های آموزشی نظام دار و برنامه ریزیشده که به منظور بهبود عملکرد افراد در محـیط کار و افزایش سطح بهره وری سازمان و کیفیت خـدمات ارائـه شـده (احمـدی و احمـدی، ١٣٨٩، ص ٢٢) و به روش های مختلفی انجام میگیرد. آموزش ضمن خدمت از لحاظ سازمانی به آموزشی اطلاق میشود که عموما، پـس از اسـتخدام فرد در سازمان انجام گیرد (فتحی واجارگاه ، ١٣٨٦، ص ٦-٤)، و هدف آن آماده سـازی افـراد بـرای اجرای بهینۀ وظایف و مسئولیت های شغلی و بهبـود عملکـرد کارکنـان و سـازمان از طریـق رفـع کاستیها و نواقص موجود در عملکرد آنان است (کاظمی و همراهی، ١٣٨٨، ص ١١٧). برای پاسخ به پرسش اول پژوهش ، مبنی بر اینکه آیـا دوره هـای آموزشـی کـه بـرای مـدیران / معاونان کاروان های حج تمتع برگزار میشود، مفید و مؤثر بوده است ، آزمون تی تـک نمونـه اجـرا 1 شد که نتایج آن به شرح جدول ٣ خلاصه شده است . نتیجه هدف اصلی این تحقیق شناسایی کلاس های آموزشی مورد نیاز مدیران و معاونان کاروان های حـج تمتع بوده است .