خلاصة:
این مطالعه باهدف اولویتبندی مصرف گروههای گوناگون دارویی در شهرستان رشت با توجه به معیارهای چندگانه اقتصادی و درمانی، روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی را بهکار بست. نتایج نشان دادند که گیاهان دارویی از نظر معیار ارزان بودن در اولویت قرار داشته، اما دسترسی به آنها برای عموم نسبت به داروهای شیمیایی بسیار پایینتر است. همچنین، عوارض داروهای شیمیایی به گونهای شایان توجه بیشتر از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی ارزیابی شد. از سوی دیگر، ماندگاری گیاهان دارویی در مقابل داروهای شیمیایی دارای وزن نسبی کمتری است. درنهایت، تلفیق بردار اولویت وزنی معیارها نسبت به هدف با اوزان نسبی گروههای دارویی نسبت به هر یک از معیارهای مورد نظر بمنظور اولویتبندی نهایی داروها حاکی از آن بود که با وجود استفاده نسبی زیاد داروهای شیمیایی، مصرف این داروها و گیاهان دارویی به ترتیب با وزنهای نسبی 0/40 و 0/39، چندان نسبت به هم دارای اولویت نمیباشد. براساس یافتههای این پژوهش، ترغیب عمومی جامعه با پیشآگاهی از مزیتهای اقتصادی و درمانی مصرف گیاهان دارویی بمنظور ترویج و توسعه فرهنگ مصرف این گروه از داروهای مفید، ضروری بهنظر میرسد.
Considering economic and therapeutic criteria، this study aims to determine the priorities of use of different types of medicine in Rasht District using AHP. The results showed that medicinal plants took the first priority in terms of cost; however، their accessibility is much lower than chemical medicines. Negative complications of chemical medicines are evaluated significantly more than those of medicinal plants and herbal medicines. On the other hand، the survival of medicinal plants is lower compared to the chemical medicines. Finally، weighted priority vectors of criteria with regard to the goal and the weights of the medicine groups with regard to each of the criteria were integrated to determine the final priorities of medicines. Despite the relatively high use of chemical medicines، these medicines and medicinal plants، with weights of 0.40 and 0.39 respectively، would not be significantly prioritized to each other. Based on the findings، it is necessary to persuade consumers to promote consumption of medicinal plants through awareness to the economic and therapeutic advantages of these beneficial medications
ملخص الجهاز:
"نتایج نشان دادند که گیاهان دارویی از نظر معیار ارزان بودن در اولویت قرار داشته ، اما دسترسی به آنها برای عموم نسبت به داروهای شیمیایی بسیار پایین تر است .
براساس مباحث پیش گفته و نظر به ضرورت آگاهی عمومی نسبت به نقاط قوت این دسته از گیاهان به عنوان داروهایی طبیعی که کم ترین عوارض زیانبار جانبی را در مقایسه با داروهای شیمیایی دارند (رشیدی و همکاران، ١٣٩٠)، انجام مطالعات متعدد بمنظور بررسی ابعاد گوناگون بحث مصرف گیاهان دارویی در کشور، دارای اهمیت است .
بر اساس جدول ٩، نتایج مقایسه گزینه ها (داروها) با توجه به معیار در دسترس بودن حاکی از این مطلب است که داروهای شیمیایی با وزن ٠/٥٦، بالاترین الویت و گیاهان دارویی با وزن ٠/٢، پایین ترین اولویت را به خود اختصاص دادهاند.
براساس نتایج بدست آمده در جدول ١١، مقایسه گزینه های مورد بررسی با توجه به معیار اثرگذاری سریع نشان میدهد که داروهای شیمیایی با وزنی برابر ٠/٧٥ و داروهای گیاهی و گیاهان دارویی به ترتیب با وزن نسبی ٠/١٥ و ٠/١ قابل اولویت بندی میباشند.
اگر از جدول ١٥ مشخص است ، نتایج مقایسه گزینه های مورد بررسی با توجه به معیار عوارض پایین نشان میدهد که گیاهان دارویی با وزنی برابر ٠/٦٦ و داروهای شیمیایی با وزنی برابر ٠/١ به ترتیب بالاترین و پایین ترین اولویت را دارا میباشند.
نتیجه گیری و پیشنهادها نتایج این مطالعه حاکی از آن است که هرچند گیاهان دارویی از نظر ارزان بودن در اولویت قرار دارند، اما دسترسی آنها برای عموم نسبت به داروهای شیمیایی بسیار پایین تر است ."