نگاهی به مدرنیته در ایران از دریچه روابط شخصی؛ ارزیابی مفهوم «رابطه ناب» گیدنز مقالة

در اين مقاله مفهوم «رابطه ناب» گيدنز در مدرنيته متاخر مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفته است. از نگاه او رابطه ناب، رابطه اي برابر است كه براي نفس رابطه برقرار مي شود و از قيد هر گونه معيار و ضابطه اي خارج از نفس ارتباط آزاد است. از نظر او هر چه جامعه پساسنتي توسعه بيشتري مي يابد روابط شخصي افراد به سمت اين نوع رابطه حركت مي كند. همگام با گسترش و ريشه دواندن مدرنيته و گسترش نظام هاي اداراي-تخصصي و فراگيري روند بازانديشي (يا وجه تامل گرايانه كنشگران) در زندگي مردم، و با تغييرات مداوم ساختارهاي اقتصادي و اجتماعي و سبك هاي زندگي، روابط شخصي نيز تغيير مي كند و صميميت و رضايت عاطفي به جاي عوامل بيروني مي نشيند و محور روابط مي شود، اعتماد انتزاعي وابسته به نظام هاي تخصصي و اعتماد متقابل بين شخصي با محوريت صميميت جايگزين قواعد از پيش تعيين شده و جاافتاده مي گردد. در اين بررسي مفهوم رابطه ناب در موقعيت ازدواج و با شاخص هاي نگرش هاي جنسيتي، شيوه همسرگزيني، كارهاي خانه، صميميت و عوامل بيروني (اقتصادي - اجتماعي) سنجيده شده است. متغيرهاي مستقل اين بررسي عبارتند از: اعتماد بنيادين، اعتماد انتزاعي، اعتماد متقابل بين شخصي، مصرف رسانه اي و احساس امنيت. متغيرهاي جنس، سن، تحصيلات و پايگاه اقتصادي- اجتماعي، متغيرهاي زمينه اي اين تحقيق هستند. در اين پژوهش از روش پيمايش استفاده شده است و جوانان مابين 18 تا 35 سالِ شاغل و متاهل جامعه آماري اين تحقيق را تشكيل مي دهند. با توجه به اين كه حدود 4/2 درصد از پاسخگويان در طبقه «خيلي زياد» و 5/41 درصد نيز در طبقه «زياد» متغير اصلي اين پژوهش قرار گرفته اند، مي توان گفت كه در ايران شاهد تغيير محسوس روابط شخصي و افزايش اهميت رابطه ناب هستيم.

"سئوال این جستار این است : آیـا بـا توجـه بـه تغییرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی رخ داده در جامعه ، میتوان روابـط شخصـی را بر اساس مفهوم رابطه ناب گیدنز ردیابی، شناسایی، تبیین و تحلیل کرد؟ چارچوب نظری آنتونی گیدنز مدرنیته را به شیوه هایی از زندگی یا سازمان اجتماعی مربوط مـیدانـد کـه از قرن هفدهم به بعد در میان مردم اروپا تجربه شده و به تدریج نفوذی کم و بـیش جهـانی پیـدا کرده است (گیدنز، ١٣٨٤: ٤)، و آن را در اصل و اسـاس نـوعی نظـم اجتمـاعی نـوین پـس از جوامع پیشامدرن و نظام های سنتی مـیدانـد (گیـدنز، ١٣٨٥: ٤٠). جدول ٧-آزمون همبستگی پیرسون بین رابطه ناب و متغیرهای مستقل متغیر اعتماد بنیادین اعتماد انتزاعی اعتماد متقابل بین شخصی احساس امنیت مصرف رسانه ای رابطه ناب 0/117 -0/214 -0/095 -0/367 0/215 معنی داری 0/114 0/017 0/236 0/000 0/000 جدول ٨-آزمون همبستگی پیرسون بین رابطه ناب و اجزای اعتماد متقابل بین شخصی دوستان خویشان همکاران همسایه ها همسر رابطه ناب 0/036 -0/054 -0/109 -0/303 0/142 معنی داری 0/508 0/319 0/045 0/000 0/008 جدول ٩-آزمون همبستگی پیرسون بین رابطه ناب و اجزای اعتماد انتزاعی خدمات رادیو و پلیس بانکها بیمارستان دانشگاه مطبوعات دادگاهها روانشناسی تلویزیون راهنمایی رابطه 0/113 -0/475 -0/299 -0/056 0/320 -0/062 -0/037 -0/105 ناب - معنی 0/000 0/000 0/294 0/000 0/250 0/495 0/270 0/035 داری جمع بندی و نتیجه گیری این تحقیق در پی پاسخ به این پرسش است که آیا با توجه به تغییرات اجتماعی، فرهنگـی، سیاسی و اقتصادی رخ داده در جامعه ، میتوان روابط شخصی را بر اساس مفهوم «رابطه نـاب » گیدنز ردیابی، شناسایی و تحلیل کرد؟ با توجه به نتایج به دست آمده از مؤلفه های سازنده متغیر «رابطه ناب »، و نتایج متغیرهای دیگر، میتوان گفت : در حالیکه درصد افرادی که با انتخاب شخصی همسر خود را انتخاب کرده اند بیش از دو برابـر افراد دیگر است ، اما ازدواج ، کماکان امری خانوادگی است نه شخصی."