خلاصة:
قانون حمايت از آمران به معروف و ناهيان از منكر اخيراً از سوي مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيده و در روزنامه رسمي ابلاغ شده است. با وجود اين، رئيس جمهور به دليل وجود پارهاي اشكالات، از رهبري درخواست كرده است اجراي آن را متوقف كنند، ولي در نهايت شوراي حل اختلاف، صلاح را در اجرا و رفع نواقص آن ديدهاند. از آنجا كه اين طرح هم اكنون در دست بررسي است، در اين مقاله تلاش شده با رويكرد جامعه شناختي موضوع امر به معروف و نهي از منكر را به طور كلي و اين قانون را به طور خاص بررسي كند. با توجه به ضرورت توجه به عناصر كنش گرايانه و ساختارگرايانه و اقتضائات اخلاقي و قانوني در روابط و مناسبات بين فردي و نظارت عمومي و غلبه فقه فردگرايانه، قانون مزبور بررسي ميشود. در عين تاكيد بر تمايز نظام ارزش مدار اسلامي كه لازمه آن اين است كه نمي توان از احساس مسئوليت هاي فردي صرف نظر كرد، بر قانوني كه به زير ساخت ها و ساخت هاي اجتماعي همزمان با اقدامات كنشي توجه كند، تاكيد شده است.
ملخص الجهاز:
"در این مقاله تلاش میشود تا با ارائۀ مدلی ترسیم کننده ، جایگاه نظارت های عمومی و قلمرو و محدودیت های آن به نقد قانون مزبور مبادرت شود و این پرسش مطرح است که با رویکرد جامعه شناختی قانون "حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر" چگونه ارزیابی میشود؟ برای پاسخ به پرسش ، به بررسی و تحلیل امر به معروف و نهی از منکر در فقه و آموزه های اسلام پرداخته و مواجهۀ تاریخی با این فریضه در حکومت های اسلامی به اختصار تشریح میشود؛ همچنین مسئله شناسی با رویکرد جامعه شناختی صورت پذیرفته و راهکارهایی نیز برای برون رفت بیان میشود.
امام خمینی در سال ١٣٥٨به شورای انقلاب ضمن پیامی، تشکیل اداره ای مستقل از دولت که دارای شعبی در کل کشور بوده و ناظر بر تمامی اعمال دولت اسلامی و تمام اقشار مردم است را خواستار میشود (امام خمینی، صحیفۀ نور، ج ٩ : ٢١٣) در سال ١٣٧٢ مقام معظم رهبری در راستای اجرایی کردن اصل هشتم قانون اساسی فرمان تأسیس ستادی تحت عنوان "ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر" را صادر میکنند و در سال ١٣٨٣ در قوة قضاییه آیین نامه ای تحت عنوان "آیین نامۀ ستاد پیشگیری و حفاظت اجتماعی" به تصویب رسید.
ایشان معتقدند اگر موضوع از امور مهم جامعۀ اسلامی همچون حفظ نوامیس مردم و محو اسلام و امحای بعضی شعائر دینی بود، در این صورت معیار ملاحظۀ اهمیت موضوع است ، نه خطر داشتن و بیم جانی و امثال آن (امام خمینی، تحریر الوسیله ، ج ٢، بحث امر به معروف و نهی از منکر)."