خلاصة:
موفقیت اقتصادی یک بنگاه صنعتی نه تنها در گرو کارایی تکنیکی و اقتصادی آن است، بلکه به مکان استقرار فعالیت مورد نظر نیز بستگی دارد. عوامل موثر بر محل استقرار بنگاههای صنعتی را میتوان از سه دیدگاه نئوکلاسیکها، نهادگرایان و رفتارگرایان مورد بررسی قرار داد. از دیدگاه نئوکلاسیکها و نهادگرایان مهمترین عوامل موثر بر مکان بنگاهها، عوامل بیرونی بنگاه مانند نزدیکی به زیربناها، دسترسی به نیروی کار ماهر، هزینههای حملونقل، مالیات و ... است، در حالی که از دیدگاه رفتارگرایان عوامل درونی بنگاه مانند اندازه، مالکیت، نوع صنعتی که بنگاه در آن به فعالیت مشغول است مورد تاکید میباشد. پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی عوامل موثر بر مکانیابی بنگاههای صنعتی از دیدگاه رفتارگرایان طراحی شده است.
تمام بنگاههای صنعتی جدیدی که طی دوره زمانی 1389-1380 در استان یزد تاسیس شدهاند دادههای این پژوهش را تشکیل میدهند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بنگاههای خصوصی تمایل داشتهاند تا در نزدیکی شهرهای بزرگ مستقر شوند. این در حالی است که بنگاههای با اندازه بزرگ و متوسط تمایل دارند دور از شهرها مستقر شوند. یافتههای تحقیق نشان میدهد، مشوقهای دولتی از جمله عوامل موثر بر مکانیابی بنگاههای صنعتی به شمار رفته و میتواند به عنوان ابزار سیاستگذاری برای هدایت بنگاهها به دیگر شهرها تلقی شود.
ملخص الجهاز:
عوامل موثر بر مکان یابی بنگاه های صنعتی از دیدگاه رفتارگرایان : مدل لوجیت / پروبیت 1 دکتر زهرا نصراللهی 2 فخرالسادات صالحی قهفرخی چکیده موفقیت اقتصادی یک بنگاه صنعتی نه تنها در گرو کارایی تکنیکی و اقتصادی آن است ، بلکه به مکان استقرار فعالیت مورد نظر نیز بستگی دارد.
مکان یابی، بنگاه های صنعتی، دیدگاه رفتارگرایان Keywords: Location, Industrial Firm, Behavioral Approaches.
بنابراین ، پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی عوامل موثر در مکان یابی بنگاه های صنعتی در استان یزد از دیدگاه رفتارگرایان تنظیم شده است .
٢-١- مکان یابی و مبانی نظری آن اگر چه در مدل های ارائه شده برای بررسی رفتار تولیدی بنگاه ها در کتاب های اقتصاد خرد تاثیر نقش جغرافیا (یا به عبارت دیگر مکان ) بر رفتار تولید و مصرف مورد بحث قرار نمیگیرد اما، میتوان مکان را به عنوان یکی از عوامل اثرگذار بر رفتار تولیدی بنگاه تلقی نمود و بدون تحلیلی روشن از تاثیر جغرافیا بر رفتار تولیدی بنگاه ، امکان بررسی روابط متقابل این دو متغیر ممکن نخواهد بود.
Carod & Antolin کامپی ١ و همکاران (٢٠٠٤) در مطالعه خود عوامل موثر در مکان یابی بنگاه ها طی دوره ١٩٨٠ تا ١٩٩٤ در اسپانیا را مورد بررسی قرار دادند.
بر اساس ادبیات موجود و محدودیت داده ها، به منظور بررسی عوامل موثر بر مکان یابی بنگاه های صنعتی مدل تخمینی زیر در نظر گرفته شده است : Loc= α1+α2own+ α3 K/L+ α4size + α5 Ht and Mt + α6 motivation+ ԑ متغیر وابسته (Loc) اندازه شهر میباشد که با توجه به نمونه انتخابی (استان یزد) دارای دو اندازه کوچک (کمتر از صد هزار) و متوسط (بیشتر از صد هزار) است .