خلاصة:
هدف پژوهش بررسی تفاوت تراکم استخوانی ستون فقرات کمری و گردن ران دوچرخه سواران حرفه ای با همتایان غیرورزشکار آنهاست. این پژوهش از نوع توصیفی -همبستگی است. 17 نفر از دوچرخه سواران حرفه ای حاضر در لیگ دسته یک دوچرخه سواری باشگاه های کشور با میانگین سنی 87 /0±23/52 سال، قد 81 /2±174/94 سانتی متر، وزن 3/17±73/12 کیلوگرم، سابقه فعالیت در رشته دوچرخه سواری 1/2±3 سال و 17 نفر از افراد سالم غیرورزشکار با میانگین سنی 40 /1±22/94 سال، قد 40 /2±172/65 سانتی متر، وزن 3/39 ±71/27 کیلوگرم در این تحقیق شرکت کردند. داده ها به وسیله دستگاه سنجش تراکم مواد معدنی استخوان (DEXA) جمع آوری شد و پرسشنامه سابقه پزشکی توسط پزشک متخصص تکمیل شد. تراکم مواد معدنی استخوان گردن و تروکانتر ران و همچنین مهره های دوم تا چهارم کمری اندازه گیری شد. اطلاعات مربوط با به کارگیری روش آماری توصیفی و آزمون t مستقل (p≤0/05 ) و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان می دهد بین تراکم مواد معدنی استخوان ران و مهره های کمری دوچرخه سواران و افراد غیرورزشکار تفاوت معنی داری وجود ندارد (T=1/95، P=0/059 و T= 1/86، P=0/71 ). همچنین، ارزش های عددی تراکم مواد معدنی استخوان گردن ران و مهره ها ی دوم، سوم و چهارم کمری دوچرخه سواران بیشتر از همتایان غیر ورزشکار آنها بود، ولی از لحاظ آماریتفاوت معنی دارای بین آنها وجود نداشت. با توجه به اینکه دوچرخه سواران حرفه ای تمرینات شدید و طاقت فرسایی انجام م ی دهند ، انتظار می رود تراکم استخوانی دوچرخه سواران تفاوت معنیداری را با گروه غیرورزشکار داشته باشد، ولی نتایج این تحقیق نشان داد که تمرین و فعالیت ورزشی به تنهایی نمی تواند عامل ی م وثر در افزایش تراکم استخوانی باشد. احتمالا نوع تمرین و شیوه اجرای آن می تواند از عوامل تاثیرگذار بر افزایش تراکم استخوانی دوچرخه سواران حرفه ای باشد (Tscore بین 1- و 1)؛ بنابراین توصیه می شود دوچرخه سواران برای افزایش تراکم استخوانی، فعالیت های ورزشی دیگری مثل تمرینات با تحمل وزن غیر از دوچرخه سواری انجام دهند و شیوه های تمرین مناسب را انتخاب کنند.
ملخص الجهاز:
"مقایسة تراکم استخوان در مهرههای کمری و ران آزمودنی ها تراکم مواد معدنی استـخـوان مهره های کمر گردن ران (gr/cm2)آزمودنی M±SD M±SD T P دوچرخه سوارانn=17 1/00±0/03 1/01±0/02 0/024 0/981 غیرورزشکارانn=17 0/992±0/06 0/991±0/07 0/406 0/687 بحث و نتیجه گیری نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد با اینکه تراکم مواد معدنی اسـتخوان ران و مهـره هـای دوم ، سوم و چهارم کمری دوچرخـه سـواران حرفـه ای ، در مقایسـه بـا همتایـان غیرورزشـکار آن هـا، ارزش های عددی بیشتری دارند، ولی از نظر آماری تفاوت معنی داری بین آن ها وجود ندارد کـه با یافته هـای دونابشـگتور و همکـاران ١ (٢٠٠٠)، ریکـو و همکـاران (١٩٩٣)، فیـور و همکـاران (١٩٩٦)، وارنر و همکاران (٢٠٠٢) هم خوانی دارد.
در این تحقیق تفاوتی بین تراکم مواد معدنی استخوان ران دوچرخه سـواران و مهـره هـای کمـر آن ها مشاهده نشد؛ به دلیل اینکه میزان نیروی تولید شـده توسـط عضـلات ناحیـة کمـری در هنگام دوچرخه سواری کمتر است و در نتیجه ، تحرک اسکلتی - عضـلانی در ناحیـة مهـره هـای کمری و همچنین انقباضات عضلانی حاصل از تمرین دوچرخه سواری بـه انـدازه ای نیسـت کـه باعث تحریک سلول های استخوانی شود (٣٥)؛ بنابراین احتمـالا عـواملی ماننـد سـرعت اعمـال فشار، جهت و بزرگی نیروی وارد شده بر استخوان در تراکم تودة استخوانی مؤثرند که از میـان آن ها، اندازه و بزرگی فشار مهم ترین عامل ها هستند (٣٥).
بـا توجـه به این تعریف ، دوچرخه سواران حرفه ای و افراد غیرورزشکار بین ١- و ١ قرار داشـتند کـه همـة آن ها طبیعی بودند؛ بنابراین توصیه می شود دوچرخـه سـواران حرفـه ای بـرای بهبـود و افـزایش تراکم مواد معدنی استخوان فعالیت های ورزشی دیگری مثل تمرینات جانبی (ورزش های قدرتی و تحمل کنندة وزن بدن ) انجام دهنـد تـا احتمـالا در دوران پیـری دچـار اسـتئوپنی یـا پـوکی استخوان نشوند."