خلاصة:
این امکان وجود دارد که زوج به دلایل مختلف غایب شود، بهگونهای که از او خبری نرسـد و در اصـطلاح مفقـودالاثر شود. دو نظر دربارة وظیفة زوجة مفقودالاثر مطرح شده است: یکی صبر و دیگری تربص. امامیه زمانی بـه صـبر حکـم میدهند که حیات غایب معلوم باشد یا نفقه برقرار باشد واّلا زوجه حـق درخواسـت طـلاق دارد. پـس از چهـار سـال تربص و تفحص، زوجه مطلقه میشود. حنابله زمانی که ظاهر غیبت، مرگ مفقود باشد و فقهای مالکی دربارة مفقود در سرزمین اسلام و در جنگ مسلمانان و کفار، وظیفة زوجه را تربص میدانند. حنابله زمانی که ظاهر، سلامتی مفقود باشد و مالکیه در مورد مفقود در سرزمین کفر و شافعیه و حنفیه بهطور مطلق حکم به صبر دادهاند.
The crises sometimes cause a man(zawj) to become absent so that no news have been received from him. Shiite and Sunnite religions have two opinions about the situation of the wife(Zawjah) of the continuously absent person: patience until his life or death becomes clear، and waiting four months and ten days(Ieddeh of death) after waiting for a determined period. Shiite Jurists، in condition that the man is alive and has left the maintenance(nafaqeh) for his wife، issue that the wife's duty is patience. Otherwise the wife can apply for divorce. After waiting for four years and looking for him by the judge، if no news have been received from him، the judge will grant divorce. Hanbali and Maleki jurists have views similar to Shiites'. Shafeeis' and Hanafis' believe that the wife of the absent must have patience until the individuals like him die. Then she waits four months and ten days(Ieddeh of death).
ملخص الجهاز:
"همچنـین در موثقة «سماعه» آمده است: «سألته عن المفقود فقال إن علمت أنه فی أرض فهی منتظـرة لـه أبدا حتی تأتیها موته أو یأتیها طلاقه و إن لم تعلم أین هو من الأرض کلهـا ولـم یأتهـا منـه کتاب ولا خبر فإنها تأتی الإمام فیأمرها أن تنتظر أربع سنین فیطلب فی الأرض فإن لم یوجد له أثر حتی تمضی الأربع سنین أمرها أن تعتد أربعـة أشـهر و عشـرا فهـو أملـک برجعتهـا» (کلینی، ١٤٠٧: ١٤٨)؛ «از او دربارة مفقود سؤال کردم، پس فرمود: اگر بداند که مفقود زنده است، زوجه باید منتظر او بماند تا اینکه خبر برسد که مفقود از دنیا رفته است یا زوجـه را طلاق داده است، و اگر نداند که مفقود کجا اسـت و از او نامـه و خبـری نرسـد، بـه امـام مراجعه میکند.
فقهای مذهب حنفی به طلاق رأی ندادهاند، چرا که نظر ایشان آن است که اساسا غیبت موجب جدایی نمیشود و نمیتوان بین مفقود و همسرش جدایی ایجاد کرد، بلکـه پـس از سپری شدن مدت تعیینشده، به موت مفقود حکم داده میشود و پس از آن زوجة وی عدة وفات نگه میدارد (غنیمی، بیتا: ٢١٧؛ شیخ نظام، ١٤١١: ٣٠٠؛ حنفی، ١٣٥٦: ٣٨)."