خلاصة:
با افزایش جمعیت کلانشهرهای ایران و با هدف تمرکززدایی از این شهرها که کاهش مشکلات اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی آنها، شهرهای جدید احداث شدند. شهر جدید صدرا در 15 کیلومتری شمال غرب شیراز با این هدف مکانیابی شد. این مطالعه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و براساس مطالعات کتابخانهای و بررسیهای میدانی، با رویکرد کیفی و کمی وجمعآوری اسنادی و اکتشافی دادهها انجام گرفته است، سعی در بررسی و ارزیابی مشکلات شهر صدرا در زمینه جمعیتپذیری در افق طرح دارد. نتایج مطالعه حاکی است که باگذشت حدود دو دهه از تصویب برنامه شهر جدید صدرا از نظر زمانی به اهداف اولیه خود که همانا جمعیتپذیری بخشی از مازاد جمعیت و تمرکززدایی از مادرشهر شیراز بوده دسترسی پیدا نکرده و بین اهداف اولیه و نتایج بدست آمده از عملکرد این شهردر این زمینه تفاوت فاحشی وجود دارد. در این پژوهش پیشنهادها و توصیههایی جهت رفع موانع و مشکلات و جذب جمعیت در این شهر جدید ارائه شده است.
The new towns were built as population of metropolitans had increased. It has happened in order to decentralized population as well as reduced economic, social, physical and environmental problems. Sadra new town is one of those towns that located just 15 km off of northwest of Shiraz. This study used descriptive - analytical studies and libraries as well as field studies. The approach was qualitative and quantitative in which gathering documentation and exploration of data has been done. This study tries to survey and assess the populating problems of Sadra in the planning horizon. Result shows that after almost 2 decade of approval of Sadra’s plan, it doesn't achieve the primary purpose in decentralization of Shiraz population. Accordingly there are dramatically distance between primary aims and the reality that happened. This study will give suggestions and recommendations to overcome obstacles and population attraction in this town.
ملخص الجهاز:
در ارتباط با ارزیابی میزان توفیق شهرهای جدید در جذب سرریز جمعیت کلانشهرها در ایران مطالعاتی چند انجام گرفته که مهمترین آنها به شرح زیر است: - نگهداری(1381)، «تحلیلی برعملکرد شهرجدیدصدرا در ناحیۀ شهری شیراز»؛ - اسفندیار زبردست و لعلا جهانشاهلو(1386)، «بررسی عملکرد شهر جدید هشتگرد در جذب سرریز جمعیت»؛ - لعلا جهانشاهلو(1386)، «بررسی ویژگیهای اقتصادی وجمعیتی خانوارهای ساکن درشهر جدید هشتگرد»؛ - مهدی قرخلو و اصغرعابدینی(1387)، «ارزیابی چالشها و مشکلات شهرهای جدید و میزان موفقیت آنها در ایران؛ مورد: شهرجدید سهند»؛ - مهری اذانی و سمیه نیلی(1388)، «تأثیرگذاری شهرهای جدید پیوسته در ساماندهی اصفهان»؛ - مهدی شهریاری و دیگران (1388)، «تحلیلی بر نقش شهرجدید پردیس در تمرکززدایی از مادرشهر تهران»؛ - اسماعیلتوکلیمهر(1389)، در مقالۀ «تجارب ایجاد شهرهای جدید در ایران؛ مورد: عالیشهر، صدرا، سیراف »؛ - مجیدفاطمی وکریم حسینزادهدلیر(1389)،«بررسی و تحلیل نقش شهرجدیدسهند در انتظام فضایی منطقه شهری تبریز».
در این دوره وزارت مسکن وشهرسازی برنامۀ ایجاد شهرهای جدید را برای نیل به اهداف ذیل در دستورکار قرار داد: جلوگیری از توسعۀ بیرویۀ شهرهای بزرگ و اسکان غیررسمی، جذب سرریز جمعیت و مهار رشد جمعیتی و کالبدی مادرشهر، ایجادکانونهای اشتغال درشهرهای جدید، جلوگیری از بورسبازی زمین در شهرمادر، پالایش شهرمادر،کاهش هزینههای حمل و نقل از شهرمادر به کانونهای صنعتی اطراف، کاهش بار ترافیک شهرمادر، نزدیک کردن محل سکونت به محل اشتغال در شهرهای جدید، جلوگیری از تخریب محیط زیست و اراضی کشاورزی پیرامون شهرها، تأمین مسکن اکثریت مردم، کاهش هزینههای توسعه تأسیسات زیربنایی شهرمادر، تمرکززدایی کالبدی،اجتماعی و اقتصادی، انتقال توسعه به مناطق کمتر توسعه یافته،کمک به سیاست آمایش سرزمین، کمک به اصلاح ساختار سلسله مراتب شهری، پدافند غیرعامل و انتقال صنایع، تعدیل قیمت زمین و مسکن و نیل به رفاه و عدالت اجتماعی(عبدی دانشپور، 1373 : 97).