خلاصة:
این تحقیق در پی تبیین دیدگاه محدثان متقدم شیعی درباره الهی بودن مقام امامت و انتصاب الهی ائمه ازاهل بیت علیهم السلاممی باشد. هرچند گزینش الهی امام از عقاید مبنایی در مکتب تشیع است، برخی در انتقاد به دیدگاه تشیع در این موضوع، آن را حاصل نگاه عقلیای دانسته اند که متکلمان مکتب بغداد به مسائل اعتقادی داشته اند ومعتقدند محدثان متقدم تا اوایل قرن پنجم، امامت را امری زمینی تلقی می کردند و باور به نصب الهی امام را باوریغالیانه می شمردند.
این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی، بر آن است که اندیشه اغلب محدثان متقدم همانند متکلمان و بزرگان مدرسه بغداد چنین بوده که امامت را منصبی الهی و ائمه اطهار علیهم السلام را افرادی منصوب از سوی خدا در مقام امامت(سیاسی و دینی) می دانستند.
ملخص الجهاز:
این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی، بر آن است که اندیشه اغلب محدثان متقدم همانند متکلمان و بزرگانمدرسه بغداد چنین بوده که امامت را منصبی الهی و ائمه اطهار علیهم السلام را افرادی منصوب از سوی خدا در مقام امامت(سیاسی و دینی) می دانستند.
در این تحقیق پشتوانه تاریخی امامت الهی و نصبالهی ائمه اطهار علیهم السلام در میان محدثان متقدم امامیه تا انتهایقرن چهارم که عموما در مدرسه قم و ری می زیسته اند،بررسی خواهد شد؛ ازجمله اینکه نصب الهی امام علیه السلام درمیان ایشان چه جایگاهی داشته است؟ آیا این اعتقاد کهامامان دوازده گانه شیعه افرادی منصوب از سویباری تعالی برای عهده داری این منصب بوده اند، در میانایشان فراز و نشیب داشته است؟ ازآنجاکه امامت در دیدگاه شیعی شئون حاکمیت وامامت سیاسی و همچنین مرجعیت و امامت دینی را دربرمی گیرد در این پژوهش به هر دو بعد اشاره خواهد شد.
»(بقره: 30) دلایلی ذکر کرده است:وی معتقد است: خداوند با انتخاب حضرت آدم علیه السلام بهعنوان خلیفه خود، در پی روشن شدن باطن و نفاق یااخلاص بندگان خود بوده که در نهایت نیز نفاق شیطان واخلاص ملائکه نمایان گشت، درحالی که اگر کار تعیین امامو خلیفه به مردم واگذار گردد چنین مقصودی به دستنمی آید؛ چون منافقان کسی را برمی گزینند که موافق طبعخودشان باشد و اطاعت از وی دیگر نشان دهنده اخلاص وایمان آنها نخواهد بود (صدوق، 1395ق، ج 1، ص 6).
2. تعدادی از محدثان این دوران علاوه بر اینکه روایات ناظر به امامت الهی را در کتاب خود ذکر کرده اند،خود نیز به صراحت از نصب الهی امام علیه السلام سخن گفته اند.