خلاصة:
در مورد جرم محاربه، از تعریف مشهور فقهای امامیه بر می‌آید که تحقق آن مستلزم دو قید کشیدن سلاح و قصد ایجاد خوف است و مجازاتی که فقهای اسلامی با استناد به تصریح آیه 33 سوره مائده برای آن بیان داشته‌اند، عبارت‌اند از: قتل، به صلیب کشیدن، قطع دست و پا از خلاف و نفی بلد(تبعید). بنابر تعالیم اسلامی این جرم با بغی(خروج علیه امام عادل) تفاوت ماهوی دارد و فقهای اسلامی بر این امر اذعان داشته‌اند؛ مع الوصف این تفاوت در قانون موضوعه ایران لحاظ نشده است. در قوانین ایران با توسعه معنای محاربه، هر گونه فعالیت اعم از رویارویی مستقیم نظامی با حکومت، طراحی کودتا با تهیه لوازم آن، عملیات خرابکارانه به صورت ایجاد حریق، انفجار و اخلال در زیر ساخت‌های اقتصادی، نظامی، اجتماعی و... که با هدف براندازی حکومت انجام گیرد و بالفعل یا بالقوه، موثر نیز باشد(که از مصادیق بغی می‌توان به حساب آورد) تحت عنوان محاربه و افساد فی الارض قرار داده شده است و مرتکب آن با حکم و تعیین قاضی به یکی از مجازات‌های محاربه محکوم می‌شود.
ملخص الجهاز:
"محاربه در فقه و حقوق ایران سید علی موسوی چکیده در مورد جرم محاربه ، از تعریف مشــهور فقهای امامیه بر می آید که تحقق آن مستلزم دو قید کشیدن سلاح و قصد ایجاد خوف است و مجازاتی که فقهای اسلامی با اسـتناد به تصریح آیه ٣٣ سوره مائده برای آن بیان داشته اند، عبارت اند از: قتل ، به صـلیب کشـیدن ، قطع دسـت و پا از خلاف و نفی بلد(تبعید).
الف ) قول تخییر قاضــی بین اجرای یکی از این مجازات ها مخیر اســت ؛ به این معنا که در محارب 011 فرقی نمی کند، محارب کسـی را کشـته و مالی را ستانده است یا این که فقط با کشیدن سـلاح باعث ترس مردم شده است ، در هر صورت قاضی مخیر است یکی از مجازات ها را اعمال نماید، ولی با این حال بســیاری از فقها تأکید کرده اند که قاضــی باید جرایم ارتکابی از سوی محارب را هنگام صدور حکم در نظر بگیرد .
قانونگذار جمهوری اسلامی ایران ، هر عمل مجرمانه ای را به شرط این که اولا، محرز گردد هدف از انجام آن مقابله با حکومت اسـت و ثانیا، آن عمل در تحقق هدف مذکور، مؤثر باشـد، محاربه می داند و با احراز این دو شرط ، دیگر تفاوت ندارد که عمل مورد ارتکاب اقدام نظامی و مسـلحانه باشـد که رابطه مستقیم با هدف براندازی دارد یا ٠١٨ اعمال خرابکارانه یا تأمین امکانات برای مرتکبین جرایم فوق و یا همکاری معنوی از طریق دادن وعده برای به عهده گرفتن پسـت های حساس در حکومتی که قصد ایجاد آن را بعد از ساقط کردن حکومت اسلامی دارند."
(
, 
, 
)
