خلاصة:
اﯾﻮان دروﯾﺶ ﯾﮑﯽ از ﭼﻬﺎر اﯾﻮان اﺻﻠﯽ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ اﺻﻔﻬﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺿﻠﻊ ﺷﻤﺎﻟﯽ ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و از ﻟﺤﺎظ ﺷﮑﻞ ﻇﺎﻫﺮی و ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﺑﺎ اﯾﻮان ﻫﺎی دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت اﯾﻦ اﯾﻮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ اﯾﻮان ﻫﺎ ﺳﺎده ﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻨﻮع رﻧﮓ را ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ در اﯾﻨﺠﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ. اﯾﻦ ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻘﻮش ﻫﻨﺪﺳﯽ و ﻧﻮﺷﺘﺎری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از آﺟﺮ و ﮔﭻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﻌﯽ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺰﺋﯿﻨﺎت اﯾﻦ اﯾﻮان ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد. روش اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای و اﮐﺜﺮا ﻣﯿﺪاﻧﯽ ﮔﺮدآوری ﺷﺪه اﺳﺖ.
ملخص الجهاز:
"نوشته های هلال طرفین شاه نشین فوقانی در قسمت هلال بزرگ ایوان به طرف صحن، در هفت شکل مربع به صورت مورب متون زیر با خط کوفی بنایی و با آجر نوشته شده است.
نمایی از اسپر 2 اسپر 3 در زیر اسپر 2 قرار دارد که با ترکیب آجر عبارت «یا قاضی الحاجات» را در بردارد و مربع شطرنجی وسط اسپر با نوشتۀ علی مزین شده و در قسمت خارج هشت ضلعی نوشتۀ علی به صورت قرینه کار شده است.
نمایی از اسپر 3 اسپر 4 در زیر اسپر 3 قرار دارد که مربع شکل میباشد وبا کاشی لاجوردی و فیروزه ای و آجر طراحی شده است و نوشته علی با خط کوفی بنایی، چهار مرتبه در ترکیب چرخشی حول نقطۀ مرکزی و کلمه الله در اطراف طراحی شده است.
کتیبه های فوقانی نما به صورت آجری برجسته اجرا گردیده که تنها در سه مربع مورب و دو هشت ضلعی کشیده با آجر و کاشی طراحی شده است.
در حد واسط این سه مربع دو نقش هندسی هشت ضلعی کشیده با آجر اجرا گردیده و بر زمینه کاشی فیروزه ای قرار دارد و با کاشی لاجوردی کادر بندی شده است.
درفضای زمینه عبارت «یا قاضی الحاجات» با آجر نوشته شده است (حلیمی،1390: 264-268) لچکی های ایوان با نقوش هندسی زیبا و متقارن به رنگ فیروزه ای و لاجوردی و آجری آرایش یافته است.
تزئینات این ایوان بیشتر آجری و گچ بری شده می باشد که از نقوش هندسی و نوشتاری تشکیل شده است و کتیبه ها هم بیشتر فرم هندسی داشته و به شیوه کوفی بنایی اجرا گردیده اند."