خلاصة:
در مجموعه ی فردوسی نامه گردآوری و تدوین شادروان استاد سید ابوالقاسم انجوی شیرازی موضوع شماری از روایات مردمی/شفاهی مربوط به رستم، رویارویی این پهلوان با امام علی(ع) و مسلمان شدن اوست. در حدود جستجوهای مترجم، سرور سرودی نخستین کسی است که در سال (1980 م) مقاله ای درباره ی این مضمون عامیانه نوشته و در آن پس از نقل یکی از روایات طولانی بن مایه ی مذکور، ویژگی های این داستانها، شخصیتهای آنها (امام علی(ع)، رستم و حضرت سلیمان (ع)) و بعضی دیگر از مساثل و موضوعات مرتبط را تحلیل کرده است. به نظر نویسنده، معاصرت و تقابل امام علی (ع) با رستم در باورهای عامیانه ی ایران نشان دهنده احترام ژرف ایرانیان به هر دو شخصیت برتر دینی-مذهبی و ملی خویش و شاید کوششی برای تاکید بر این اندیشه است که شکست ایرانیان از تازیان، تسلیم و درماندگی در برابر تقدس و معنویت اسلام بوده است نه خواری در مقابل گروهی ژنده پوش بیابان نشین همچنان که رستم، جهان پهلوان ملی آنها نیز فقط در برابر شخص مینوی و مقدسی چون امام علی (ع) مغلوب می شود و به دین او در می آید.
ملخص الجهاز:
"در حدود جستجوهای مترجم ، سرور سرودی نخستین کسی اسـت کـه در سال (١٩٨٠ م ) مقاله ای دربارة این مضمون عامیانه نوشـته و در آن پـس از نقـل یکـی از روایـات طولانی بن مایۀ مذکور، ویژگیهای این داستانها، شخصیتهای آنها (امام علی(ع )، رستم و حضـرت سلیمان (ع )) و بعضی دیگر از مسائل و موضوعات مرتبط را تحلیل کرده است .
امام علی(ع )، رستم ، شاهنامه ، فردوسینامه ، روایات عامیانه اشارة مترجم رویارویی رسـتم بـا امـام علـی(ع ) و مسـلمان شـدن تهمـتن بـه دسـت ایشـان یکـی از بن مایه های مورد علاقۀ مردم ایران در روایات عامیانۀ آنهاست که برای نخستین بار در روزگـار صفویان به قلمرو ادب رسمی فارسی نیز وارد شده و در قالب مثنویی به نام رستم نامه سـروده شده است .
بدین معنی که رسـتم در برابـر عربـی ژنـده جامـه شکسـت نخـورده بلکـه فقـط شخصیتی مقدس همچون علی[ع ] توانسته است بر پهلوان ملی ایرانیان چیره شود چنان که حتی پیامبری مانند سلیمان [ع ] که یکـی از بزرگتـرین فرمانروایـان اسـت ، از تهدیـد رستم بیمناک میشود و از خداوند یاری میخواهد تا اینکه علـی[ع ] بـه دسـتور یزدانـی میآید و شاه - پیامبر را میرهاند و تهمتن را نیز به دلیل ستیزه گـری بـا چنـین شـخص مقدسی گوشمالی میدهد."