خلاصة:
تاریخ ثبت رویدادهای گوناگون هر قلمرو در طول زمان و قرن ها است . در تاریخ ایران بعد از اسلام نیز از مذهب تشیع ، به طور گسترده ای در قلب رئوف ملت ایران نقش رنگینی داشته است . در عهد آل بویه ، تشیع در فعالیت های علمی ایران عامل موثر پیشرفت چشم گیری بوده است . با ورود ایلخانان مغول به ایران از طریق خراسان ، اقدام به قتل و غارت و رفتارهای وحشیانه ای با ملت ایران کردند. اما با به سلطنت رسیدن سلطان محمد خدابنده یازدهمین پادشاه ایلخانی، نقش علامه حلی به عنوان یک اندیشمند متفکر شیعی در تحت تاثیر قرار دادن این سلطان آشکارتر می شود، به طوریکه مذهب شیعه را بعد از بررسی و تحقیقات در ایران ، به عنوان مذهب رسمی اعلام می نماید؛ پی این فضای امن ، علامه حلی به یاری سایر اندیشمندان و متفکران شیعی همچون ملا حسن کاشی، سید تاج الدین آوجی، امیر طرمطاز و خواجه سعد الدین وزیر، عصر شکوفایی فرهنگ و تمدن در ایران آن عصر را در حوزه تشیع بارور می سازند. علامه حلی با نگاشت منابع ارزشمند شیعی همچون «نهج الحق و کشف الصدق »، «منهاج الکرامه »، «تذکره فقها» و «کشف الیقین » و پرورش شاگردان اندیشمند و متفکری همچون «فخرالمحققین (فرزند علامه ) »، «قطب الدین رازی»، عمید الدین اعرجی حلی (پسر خواهر علامه )»، محمد بن علی جرجانی، زین الدین نیشابوری، شمس الدین محمد حلی و. . . را سبب شده اند. این اقدامات علامه حلی، زمینه ساز برای تقویت و گرایش مردم ایران به تشیع و مقدمه ای برای دوران بعدی صفویه شد تا ایرانیان در پذیرش و شکوفایی فرهنگ تشیع آمادگی بیشتر داشته باشند و در عصر حاضر زمینه ساز انقلاب اسلامی ١٣٥٧ در ایران گردد.
ملخص الجهاز:
نقش بي بديل و تأثر گذار علامه حلّي در عهد ايلخانان : در عهدايلخانان ، چهره هاي بزرگ علمي در آن روزگار به ثبت رسيده اند که در تقويت وگسترش تشيع ، گامهاي موثري برداشته اند که از ميان آنها، نامدارترينشان علامه حّلي مي باشد که از شاگردان بنام خواجه نصير الدين طوسي، در علوم عقلي و نقلي بوده است و با علماي بزرگ و نامدار اهل سنت ، همچون قاضي بيضاوي، قاضي عضدالدين ايجي و نظام الدين مراغه اي معاصربوده و با آنها به بحث و مناظره پرداخته و در اين مباحثات هميشه موفق و نافذ و تاثير گذار بوده اند.
٥/١ توضيحتي در باب نهج الحق و کشف الصدق : در اين اثر علامه حلي بيشترين موارد اختلاف اهل سنت با قرآن و سنت در اصول و در اصول و فروع دين را بيان نموده اند و حقانيت تشيع را با بيان ادله اثبات نموده اند اين اثر، طبق درخواست سلطان محمد خدابنده ، درباره ادله عقلي و نقلي شيعه در دفاع از مذهب اماميه و به طور مفصل در باب امامت تدوين شده است .
٥/٢ توضيحاتي در باب کتاب منهاج الکرامه علامه حلي: در اين اثر علامه حلي با آوردن براهين عقلي و دلايل نقلي فراوان ، اقدام به اثبات حقانيت مذهب شيعه و امامت علي (ع ) و فرزندان اطهرش نموده اند.
علامه حلي با نوشتن آثار ارزشمند فقهي و علمي و اهداي دو اثر به سلطان محمد خدا بنده و مناظره و بحث با علماي بزرگ اهل سنت ، گام هاي موثري در راه تشيع و گسترش آن برداشته است .