خلاصة:
این نوشتار بر اساس کارکردگرایی ساختاری و با تکیه بر نظریه کنش تالکوت پارسونز به عواملی که سبب کنش مسالمت آمیز اسلام گرایان مصر و کنش خشونت بار اسلام گرایان لیبی در جریان تحولات سال 2011 م. گردید، پرداخته است. بر اساس نظریه مذکور کارکرد خرده نظام های درون هر جامعه عامل عمده تاثیرگذار بر کنش افراد و جریان های موجود در آن جامعه بوده است. ما نیز همراه با نظریه پارسونز بر آن هستیم که وجود درگیری و منازعه در هر جامعه اجتناب ناپذیر بوده. اما کارکرد صحیح هر یک از خرده نظام ها و به ویژه شکل گیری جامعه مدنی در هر جامعه سبب کنش های مسالمت آمیز و عملکرد افراد و گروه ها در چارچوب جامعه مدنی و قوانین شده است. بر این اساس، بررسی عملکرد خرده نظام های درون هر یک از دو کشور مورد این مطالعه بوده است. فلذا بر اساس کارکرد یا بدکارکرد خرده نظام های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی - اجتماعی و جامعه گی هر یک از این دو جامعه، کنش جریان های اسلام گرا نیز مسالمت آمیز یا خشونت بار بوده است.
This article is based on structural functionalism and relying on the action theory of Talcott Parsons، and describes factors caused nonviolent action of Islamists in Egypt and Libya’s Islamists violent actions during the events of 2011. The theory argues that the function of subsystems within the community is the major factors that influence the actions of individuals in society. We also agree with Parsons Theory that the conflicts in society are inevitable; however the proper function of sub-systems، and in particular the formation of civil society in communities cause nonviolent actions and greater performance of individuals and groups within civil society. Accordingly the performances of the sub-systems in both countries were assessed. Findings indicated that the functions of political، economic and cultural sub-systems led to nonviolent or violent actions of Islamism movements.
ملخص الجهاز:
ام-ا هنگ-امی که خرده نظام های درون این نظام ها کارکرده-ای خ-ویش را ب-ه خ-وبی انج-ام ندهن-د، جامعه پذیری صورت نگیرد و جامعه مدنی تشکیل نشود، در نظام تعادل ایجاد نمی شود اگر چه ممکن است استبداد و دیکتاتوری حاکم سبب شود برای مدتی ثبات به وج-ود آید اما در نهایت با ایجاد خللی در بدن-ه نظ-ام سیاس-ی ، جریان- ات داخل-ی )سیاس-ی - اسلامی ( درون آنها به جای عمل بر اساس اصول جامعه مدنی و حل و فصل اختلافات به صورت مسالمت آمیز، مانند مورد لیبی به خشونت و جنگ داخلی با نظام سیاسی ب-ر خواهند خواست .
اما در کشور لیبی پس از آغاز اعتراضات مردمی ، جریان اسلام گرایی این کشور دس-ت ب-ه اق-دامات خشونت آمیز زده و با آغاز مبارزه مسلحانه ، به همراه سایر جریانات مخ-الف حکوم-ت ، کشور را وارد یک جنگ داخلی - قبیله ای کرده و حت-ی پ-س از س-قوط نظ-ام سیاس-ی توسط نیروهای ناتو و مخالفان ، گروه های اسلام گرا نتوانند به ط-ور فع-ال در انتخاب-ات شرکت کرده و موفقیت چندانی در به دست گیری اوضاع سیاسی لیبی به دست آورند.
البته ریشه همه جریان های اسلام گرا در لیبی و در اکثر کشورهای اسلامی - عربی ، جنبش اخوان المسلمین کشور مصر است ، که ب-ا هم-ان گ-رایش ه-ا و ایده های اصلی وارد کشورهای دیگر شده و در سیر تاریخی با تحولات اخوان المسلمین مصر، این گرایش های اسلامی نیز در سایر کشورها تحولاتی را در خود ایجاد کرده ان-د .