ضرورت انجام مطالعات اتا برای پروژه ها و طرح های شهری مقالة

هر پروژه شهری که به اجرا درمی آید، صرف نظر از موضوع آن، آثار و پی آمدهایی به دنبال خواهد داشت. اتا، علم چگونگی ارزیابی آثار مثبت ناشی از پروژه ها و به کارگیری روش هایی علمی جهت گسترش و افزایش این آثار مثبت است. البته اهمیت و ارزش اتا در وظیفه ی دیگر اوست که همانا، علم چگونگی ارزیابی آثار منفی پروژه ها و به کارگیری روش هایی علمی جهت کاستن و یا محدود کردن آن آثار است. به این روش علمی، پیوست فرهنگی یا ارزیابی تاثیرات اجتماعی می گویند، اما متخصصین این فن در ایران، بیشتر از واژه اتا استفاده می کنند که از پیوستن حروف ابتدای ارزیابی تاثیرات اجتماعی، پدیدآمده است. در انگلیسی به آن SIA می گویندکه مخفف Social Impact Assessment یعنی ارزیابی تاثیرات اجتماعی است. درکشورهای پیشرفته صنعتی، اتا از حدود سال 1369ش/1990م، به صورت جدی مورد استفاده مدیران پروژه های شهری و عمرانی قرارگرفته است. اما اتا در ایران از سال 1386 توسط شهرداری تهران به کار گرفته شد و اینک شهرهای بزرگی در ایران مانند تهران، اصفهان، مشهد، اهواز، قزوین، شیراز و مانند آن، چند سالی است که پروژه ها و طرح های شهری خود را به همراه پیوست فرهنگی، انجام می دهند. کلان شهر کرج، که از آن با عنوان ایران کوچک یاد می شود، طی سال های اخیر، رشدی همه جانبه داشته است. این رشد، بویژه پس از آن که این شهر، به مرکزیت استان البرز ارتقاء یافت، اهمیتی دوچندان یافت. این مقاله با عنوان ضرورت انجام مطالعات اتا برای پروژه ها و طرح های شهری، به دنبال آن است که ضمن توجه دادن مدیران ارشد شهر کرج و استان کرج، در خصوص اهمیت و لزوم انجام مطالعات اتا برای پروژه ها و طرح های شهری، تجربیات مفید و عملیاتی بدست آمده در این مورد را که طی سال های اخیر، در تهران و سایر شهرهای بزرگ، با صرف هزینه های قابل توجه ریالی، علمی و زمانی، فراهم شده است، برای منطقه ایران کوچک، با عنوان، تاکیدات موکد، پیشنهاد نماید. این مقاله دارای یک پیش گفتار و 5 بخش است.

"جدول شماره 1 رخدادهای مهم در تاریخ ارزیابی زیست محیطی و اتا (Burdge, 2004: 6 ; فاضلی، 1389: 62-64) سال رخدادهای مهم در تاریخ ارزیابی زیست محیطی و اتا 1348ش/1969م تصویب قانون ملی سیاست زیست محیطی آمریکا 1349ش/1970م اعتراض به صدور مجوز ساخت خط لوله انتقال نفت آلاسکا 55-1350ش/76-1971م تعیین ملزومات اتا و ارزیابی زیست محیطی در دادگاه‌های آمریکا 1352ش/1973م الزامی شدن ارزیابی زیست محیطی در کانادا 1359ش/1980م انتشار اولین شماره مجله ارزیابی زیست محیطی و اتا(EIAR) 1360ش/1981م تاسیس انجمن بین المللی ارزیابی تاثیرات اجتماعی(IAIA) 1361ش/1982م برگزاری اولین کنفرانس بین المللی اتا در ونکوور کانادا 1365ش/1986م بانک جهانی، ارزیابی زیست محیطی را برای کلیه وام‌ها الزامی می‌کند 1368ش/1989م اتحادیه اروپا، ارزیابی زیست محیطی را برای کلیه اعضا الزامی می‌سازد 1371ش/1992م برگزاری کنفرانس زمین در ریودوژانیروی برزیل 1372ش/1993م اتا به عنوان بخشی از ارزیابی زیست محیطی(EIA) در آمریکا الزامی می‌شود 1378ش/1999م انتشار راهنمای انجام مطالعات اتا توسط بانک جهانی، برای انجام طرح‌های بانک 1379ش/2000م انتشار راهنمای انجام اتا توسط اتحادیه اروپا 1382ش/2003م انتشار نسخه بازنگری شده راهنمای انجام اتا در آمریکا 1382ش/2003م انتشار اولین نسخه اصول بین المللی اتا توسط انجمن بین المللی ارزیابی تاثیرات اجتماعی 1386ش/2007م شورای شهر تهران خطاب به شهرداری: الزامی بودن مطالعات اتا برای تمامی پروژه‌های شهرداری 1386ش/2007م رهبر انقلاب خطاب به شورای عالی انقلاب فرهنگی: الزامی بودن مطالعات اتا برای تمامی پروژه‌ها 1387ش/2008م ابلاغیه شهرداری تهران به تمامی واحدهای تابعه: الزامی بودن مطالعات اتا برای تمامی پروژه‌ها 1387ش/2008م انتشار اولین کتاب در زمینه مطالعات اتا توسط معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران 88-1387ش/9-2008م آغاز برگزاری دوره‌های آموزشی مطالعات اتا برای محققین واجد شرایط در تهران 1388ش/2009م انتشار اولین کتابچه آموزشی در زمینه انجام مطالعات اتا توسط معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران 1388ش/2009م آغاز انجام مطالعات اتا و تهیه پیوست فرهنگی پروژ‌ه‌های شهرداری تهران توسط محققین واجد شرایط اتا 1389ش/2010م برگزاری اولین دوره آموزشی بین المللی مطالعات اتا در تهران توسط انجمن بین المللی ارزیابی تاثیرات اجتماعی 1389ش/2010م برگزاری نخستین همایش ملی ارزیابی تاثیر اجتماعی(سیاست‌ها، برنامه‌ها و طرح‌ها) در ایران، توسط معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و با کمک انجمن جامعه شناسی ایران و نهادهای دیگر 90-1389ش/11-2010م آغاز انجام مطالعات اتا و تهیه پیوست فرهنگی پروژ‌ه‌های شهرهای دیگر توسط محققین واجد شرایط اتا 2-4- چگونگی ارزیابی نیاز به اتای یک پروژه دو پرسش اساسی در این مورد وجود دارد."