خلاصة:
هدف از این پژوهش بررسی رابطة ابعاد انگیزش خودمختاری در آموزش با فرسودگی و اشتیاق شغلی معلمان است و به روش توصیفی- پیمایشی صورت گرفته است. جامعة آماری مربوط به این پژوهش، شامل کلیة معلمان دورة ابتدایی شهرستان خوی در سال تحصیلی ۹۴- ۹۳ به تعداد ۱۵۰۰ نفر بود. نمونة آماری پژوهش نیز طبق جدول کرجسی و مورگان (۱۹۷۰) شامل ۳۰۶ (۱۲۲ مرد و ۱۸۴ زن) تعیین شد که به شیوة نمونه گیری تصادفی طبقه ای با در نظر گرفتن جنسیت معلمان انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامة انگیزش خودمختاری در آموزش روت، آسور، کانات و کاپلان (۲۰۰۷)، فرسودگی شغلی ماسلاچ (۱۹۹۳) و پرسش نامة اشتیاق شغلی اسکافلی و همکاران (۲۰۰۲) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد بین مولفه های انگیزش خودمختاری در آموزش با فرسودگی و اشتیاق شغلی معلمان رابطه وجود دارد. همچنین ۱۵ درصد از واریانس فرسودگی شغلی معلمان و ۳۰ درصد از واریانس اشتیاق شغلی معلمان به وسیلة مولفه های انگیزش خودمختاری در آموزش آنان تعیین شد. به عبارتی سطوح بالای انگیزش شغلی خودمختار در آموزش به پیامدهای مثبتی مانند افزایش اشتیاق شغلی و کاهش فرسودگی شغلی می انجامد.
ملخص الجهاز:
"نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین مؤلفه های انگیزش خودمختاری در آموزش با فرسودگی و اشتیاق شغلی معلمان متغیر فرسودگی شغلی اشتیاق شغلی انگیزش درونی *-0/19 *0/23 انگیزش تشخیص داده شده ٠/١٦-* *0/15 انگیزش درون فکنی شده ٠/٠٦ **-0/10 انگیزش بیرونی **0/14 **-0/11 ٠/٠١ ≥p ** و ٠/٠٥ ≥p* نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که انگیزش درونی برای آموزش رابطۀ منفی و معناداری با فرسودگی شغلی (٠/١٩-= r) و رابطۀ مثبت و معناداری با اشتیاق شغلی (٠٢٣=r) دارد (٠/٠٥≥ p).
مقدار ضریب تعیین (R٢) نشان می دهد که ١٥ درصد از واریانس فرسودگی شغلی معلمان بر اساس مؤلفه های انگیزش درونی ، انگیزش تشخیص داده شده و انگیزش بیرونی قابل پیش بینی است .
مقدار ضریب تعیین (R٢) نشان می دهد ٣٠ درصد از واریانس اشتیاق شغلی معلمان بر اساس مؤلفه های انگیزش درونی ، انگیزش تشخیص داده شده ، انگیزش بیرونی و انگیزش درون فکنی شده قابل پیش بینی است .
بــا توجه به نتایــج پژوهش انگیزش خودمختــاری را بایــد از عوامل مهم در کاهش فرســودگی شــغلی و افزایش اشتیاق شغلی به شــمار آورد، لذا به مسئولان آموزش وپــرورش توصیه می گردد با ایجاد یک جــو حمایتی در مدارس که معلمان را به اســتقلال تشویق کرده و از نظرات آن ها حمایت می کند، تعیین اهمیت وظایف هر یک از معلمان ، دادن حس کنترل بر شــغل به افراد و برنامه هایی مانند غنی سازی شغلی و جلب مشارکت افراد در کار، زمینه را برای افزایش سطح حس خودمختاری و پیامدهــای مطلوب آن فراهم آورند.
Predicting intraindividual changes in teacher burnout: The role of perceived school environment and motivational factors.
Roth, Assor, Kanat-Maymon Salanova & Bakker 26.
Maslach, Schaufeli & Leiter 31.
Fernet, Senécal, Guay, Marsh 47."