خلاصة:
هدف: بیتوجهی به خواسته و تمایلات روستاییان در برنامهریزی و توسعة مسکن چالشهای متعددی در فرآیند برنامهریزی و عمران روستایی ایجاد میکند و باعث ایجاد ادراک منفی در میزان رضایتمندی روستاییان از مقولة مسکن میشود. هدف این پژوهش، رتبهبندی نقاط روستایی شهرستان ورامین براساس میزان رضایت-مندی آنها از مسکن با استفاده از مدل تصمیمگیری چندمعیاره (MCDM) ویکور است. روش: روش تحقیق بهصورت توصیفیتحلیلی است و بر روی ۳۷۱ خانوار نمونة تصادفی به نسبت اندازة خانوار در ۴۰ روستای نمونة تصادفی از مجموع ۷۸ روستا در ناحیة همگن شهرستان ورامین در استان تهران انجام شد. در این پژوهش مولفة رضایتمندی ساکنان روستایی از مسکن بر اساس ۶ شاخص بهداشتی، اقتصادی، تاسیسات و اجزای درونی مسکن، کالبدی، رفاهی، ایمنی از شاخصهای تعیینشدة مربوط به مسکن روستایی و در قالب ۲۳ گویه سنجیده شد. در فرآیند انجام کار پس از محاسبة اهمیت نسبی، درجة ارجحیت هر شاخص با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون به دست آمد، سپس با استفاده از مدل ویکور رتبهبندی نقاط روستایی انجام شد. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که نقاط روستایی شهرستان ورامین به نسبت میزان رضایت مندی از مسکن در سطوح مختلفی قرار داشته اند که از این بین ۳۱ روستا در سطح خیلی کم، ۸ روستا در سطح کم و تنها ۱ روستا در سطح خیلی زیاد قرار گرفتهاند. روستای طغان با رتبة ۱ و سطح رضایت مندی خیلی زیاد (۰)، در بالاترین و روستای حسینآباد کاشانی با سطح رضایت مندی بسیار کم (۹۷۵/۰)، در پایینترین رتبه قرار دارند. فاصلة سطح روستاها به لحاظ سطح رضایت مندی نسبت به هم مشابه بوده و تفاوت چشم گیر و بسیار زیادی با یکدیگر ندارند؛ ولی قرارگرفتن ۳۱ روستا از ۴۰ روستای مورد مطالعه با سطح رضایت-مندی خیلی کم نشان گر این است که سطح رضایت مندی در ساکنان محدودة مورد مطالعه بسیار پایینتر از حد متوسط قرار دارد. محدودیتها و راهبردها: چالشهای پژوهش حاضر به لحاظ محدودبودن پیشینة تحقیق مرتبط با موضوع پژوهش و همچنین، هزینة بالای جمعآوری دادهها و تکمیل پرسش نامهها با توجه به گستردگی محدودة مورد مطالعه است.
راهکارهای عملی: در سیاستگذاریها و برنامهریزی در راستای تامین مسکن مناسب برای روستاییان درنظرگرفتن وجه نظر و خواستة آنها موجب ارتقای وضعیت مساکن روستایی و رضایت مندی مردم میشود. اصالت و ارزش: این مقاله برای سازمانهای متولی مسکن روستایی، از آنجا که مسکن ها با توجه به رضایت مندی افراد رتبهبندی شده است، با شناسایی روستاهای دارای رتبههای پایین در جهت ارتقای وضعیت و شرایط مسکن آنها مفید خواهد بود.