خلاصة:
اسماعیلیه نزاری به عنوان یکی از فرق شیعه در طول تاریخ اسلام و قدرتی م ذهبی، سیاسی و نظامی در قرن پنجم ( 483 ه . ق) تا هفتم ( 654 ه. ق) سر برآوردند و به مدت 171 سال حاکمان زمان خویش را در ترس و وحشت از خشم خود فروبرده و به خویش مشغول ساختند. محدوده فعالیتی آن ها در مجموعه قلعه هایی از شرق ایران در قهستان تا جنوب غرب در ارجان و از جنوب یعنی در شهربابک تا قلعه رودخان فومن گسترده بود . اسماعیلیه با ایجاد ساختار سیاسی مستقل در داخل دولت سلجوقی سیستم مستقل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای خویش به وجود آوردند . آنان از بنیه اقتصادی توانمندی موجود در اواسط دولت سلجوقی استفاده کرده و به ا قتصاد خویش سروسامانی داده و حتی اقدام به ضرب سکه با نام خویش کردند . آنان در منطقه الموت اقدام به ضرب سکه کرده و سکه های طلای مستقلی را با شعارهای شیعی وارد گردش پولی دوران خود کردند. ما در این م قال ه قصد داریم به شرح وضعیت اقتصادی اسماعیلیه و چگونگی ضرب سکه توسط آنان پرداخته و در پایان به معرفی چند سکه به دست آمده از آنان بپردازیم.
ملخص الجهاز:
"٥ اسماعیلیه ایران که در ابتدا پیرو سیاست های دربار فاطمی بودند، بعد یا قبل از مرگ المستنصر خلیفه فاطمی و بر سرکار آمدن المستعلی ، بـا توجـه بـه روایـت حسن صباح که به پیروان خود گفته بود المستنصر جانشینی نزار را بـه او اعـلام کـرده اسـت ، به محض روی کار آمدن المستعلی از اطاعت آن ها خارج شده و به طرفداری از نزار و فرزندان ١- دفتری ، فرهاد، ١٣٨٣، تاریخ و عقاید اسماعیلیه ، ترجمه فریدون بدره ای ، تهران : انتشارات تیراژه ، صص : ٦ - ٢٠.
در مـورد کـاروان داری نیـز در منـابع آمـده ،٧ کـه کـاروان هـا در المـوت تجهیـز و کاروان هایی نیز از روم و شام به آن وارد می شدند و کـاروان هـای غیـر اسـماعیلی هـم از ایـن ١- همان ، ٤٠٢؛ کاشانی ، جمال الدین ابوالقاسم ، ١٣٦٦، زبده التواریخ (بخش فاطمیان و نزاریان )، تهران : مؤسسه مطالعـات و تحقیقات فرهنگی ؛ جوینی ، ١٣٨٧، ص: ١٨٧ و همدانی ، ١٣٨١، ص: ٩٩.
یک )، محصولات خود را به فرماندهی منطقه به عنوان سهم امام تحویل مـی دادنـد و ایـن نـوع جمع آوری منابع اقتصادی خاص آنان بوده و در دوره های بعد و حتی زمان حال برای قـوی تـر کردن بنیه مالی اسماعیلیان استفاده شده و در پی آن افزایش جمعیت اسماعیلی در بخـش هـای مختلف پایه اقتصادی آن دولت را قوی کرد."
(
, 
, 
)
