خلاصة:
ادیان الهی در برگیرنده آموز ههای بزرگی بر ضرورت حفظ محیط زیست و عناصر طبیعت هستند. این در حالی است که محیط زیست به عنوان بستر حیات اجتماعی انسا نها، در سالیان اخیر در معرض تخریب و تباه یهای فراوانی قرار گرفته است. حقوق محیط زیست نیز به عنوان یک گرایش حقوقی نوپدید، به دنبال بهره گیری از ابزار حقوق برای پیشگیری و مبارزه با نابودی محیط زیست بشری است. در این مقاله تلاش شده است ضمن اشاره به جایگاه محیط زیست و حفظ آن در نظام حقوقی اسلام به نقش و کارکرد ادیان الهی بویژه اسلام در حفاظت و حمایت از محیط زیست اشاره نماییم. فرض بنیادین این پژوهش بر این مبنا استوار است که با تقویت رویکردهای مبتنی بر اخلاق محیط زیست و توجه به الهیات محیط زیست و نیز استفاده از ساز وکارهای فقه و حقوق محیط زیست می توان به حفاظت و حمایت مناسب محیط زیست دست یافت.
ملخص الجهاز:
"com نسبت دین و حقوق محیط زیست؛ رویکرد اسلامی عزیزالله فهیمی 1 علی مشهدی 2 چکیده ادیان الهی در برگیرنده آموزههای بزرگی بر ضرورت حفظ محیط زیست و عناصر طبیعت هستند.
با این حال در مورد نقش و تأثیر ادیان الهی بر جریان حفاظت یا تخریب محیط زیست اختلاف دیدگاههای بسیاری وجود دارد.
طبیعت و محیط زیست در عین حال که در اختیار انسان به عنوان خلیفه الهی قرار دارد، به عنوان نشانهای از قدرت و عظمت الهی توصیف شده است که این «خلیفه» را آن گونه که شایسته اوست متعهد به حفظ و حراست از آن نیز می نماید.
فراخور نیاز انسانها ضمن آیات به بیان احکام تکلیفی و وضعی مورد نیاز پرداخته است؛ مانند لزوم حفظ توازن در پدیدههای زیست محیطی، چراکه خداوند همه چیز را در جهان به اندازه خلق نموده است (وماننزله الا بقدر معلوم).
2-1-2-روایات در روایات اسلامی نیز با نگاهی اجمالی میتوان اهمیت حفظ و حمایت از حقوق زیست محیطی را دریافت که معروفترین روایت در این باب روایت ذیل از حضرت علی (ع) است: - «از خدا بترسید در به اره بندگان وشهرهای او زیرا که درقیامت مورد سئوال واقع میشوید از همه چیز حتی در مورد اماکن وحیوانات.
( فتحی واجارگاه، 1382؛ 21) طبیعت و محیط زیست، در عین حال که در اختیار انسان به عنوان خلیفه الهی در زمین قرار داده شده است، به عنوان نشانهای از قدرت و عظمت الهی توصیف شده، که این «خلیفه» را آنگونه که شایسته اوست نسبت به آنها متعهد مینماید."