خلاصة:
شناسایی شخصیت روایی راویان از راه های مهم برای رسیدن به دیدگاه های ایشان است. این امر می تواند بازتاب دهنده شرایط دوران زندگی معصومان علیهم السلام نیز باشد. این رویکرد در فهم بهتر احادیث گزارش شده یک راوی تاثیر گذار است. «یونس بن عبدالرحمن» از راویان پر روایتی است که واکاوی شخصیت وی برای درک تعداد قابل توجهی از احادیث ضرورت دارد. هر چند درباره یونس نگاشته هایی به رشته تحریر درآمده، اما در این پژوهش، زندگی نامه و شخصیت روایی او یک جا بررسی شده است. نگاشته حاضر با هدف تحلیل و گزارش زندگی نامه و شخصیت روایی از فواید این مقاله به شمار می آید. در ای نوشتار، علاوه بر بررسی زندگی نامه، شخصیت علمی و دینی یونس، به اتهامات مطرح شده درباره وی پرداخته شده است.
ملخص الجهاز:
"یونس بن عبدالرحمن از جمله راویانی است که نقش مهمی در منابع حدیثی داشته است؛ بنابراین تحقیق درباره شخصیت روایی وی برای اعتبارسنجی روایاتی که گزارش کرده، ضرورت دارد.
4 پس یونس حدیثی از امام صادق ( نقل نکرده، چنانکه محمد بن عیسی قمی نیز این مطلب را تأیید کرده است.
مرحوم کشی در کتاب رجال خود، ضمن اینکه یونس بن عبدالرحمن را در زمره اصحاب اجماع ـ که در فقه مورد تأیید عالمان شیعه هستند ـ برمیشمارد، وی را جزء فقیهترین آنها میداند.
با این حال، تعدادی روایت در نکوهش وی وارد شده که مرحوم کشی، آنها را در کتاب رجال خود آورده است.
4 ایشان این احتمال را مطرح میکنند که بر فرض صدور روایات نکوهشگر، احتمال تقیهای بودن آن برای حفظ جان یونس منتفی نیست؛ چنانکه در مورد احادیث نکوهشگر زرارة بن اعین گفته شده است.
» 7 نکته دیگر اینکه محور تضعیف یونس، عقیدتی و کلامی است که بهصورت مختصر علت آن را میتوان در احتمالات زیر جستجو کرد: 1ـ اهل قم با نگاشتههایی که از نگاه آنها غلوآمیز بود مبارزه کرده و گاه ناقلان این احادیث را ر.
2 اگر چنین انتسابی به حوزه حدیثی قم صحیح باشد، این احتمال وجود دارد که روایات یونس ـ که در مکتب عقلگرایانه بغداد رشد یافته ـ از نظر اهل قم غلوآمیز شمرده شده و سبب تضعیف او و نقل روایات نکوهشگر از جانب آنان شده است.
برای نمونه به بخشی از روایتی اشاره میشود که مرحوم کشی در کتاب رجال خود آورده: جعفر بن عیسی به امام رضا ( عرض کرد: مولای من!"