خلاصة:
با توجه به آسیبپذیری کشورمان در مقابل مخاطرات طبیعی و نقش مهم رسانهها در مدیریت این مخاطرات، مقالۀ حاضر با هدف دستیابی به الگویی بومی در خصوص نقش رادیو و تلویزیونهای محلی و ملی در مدیریت مخاطرات طبیعیِ ایران انجام گرفته است. برای این منظور، جمعآوری داده از سه گروه با استفاده از روش مصاحبه صورت گرفت: آسیبدیدگان زلزلۀ اهر و ورزقان، مدیران و کارکنان رادیو و تلویزیون سهند و کارشناسان و خبرگان حوزۀ رسانه و بحران. با تحلیل دادههای جمعآوریشده از آسیبدیدگان به روش نظریهپردازی دادهبنیاد، نیازهای رسانهای ایشان شامل نیاز به اطلاعات، نیاز به توجه رسانهای، نیاز به آموزش و نیاز به نماینده شناسایی شد. این نیازهای رسانهای پایۀ الگوی نقش شبکههای محلی و ملی در مدیریت مخاطرات طبیعی شد؛ مدلی که براساس دیدگاههای مدیران رادیو و تلویزیون سهند طراحی شد و درنهایت به تأیید خبرگان این حوزه رسید. براساس این مدل در هنگام وقوع مخاطرات طبیعی، رسانههای محلی و ملی نقشهای چهارگانه آموزش و فرهنگسازی، اطلاعرسانی و برقراری ارتباط، نظارت و مطالبهگری و جلب مشارکت عمومی و ایجاد همبستگی ملی را بر عهده دارند. به کمک این مدل، شبکههای محلی و ملی میتوانند ضمن تعامل مؤثر با یکدیگر بهصورت یکپارچه به مدیریت مخاطرات طبیعی بپردازند.
ملخص الجهاز:
فراینـد پژوهشی طیشده ، شامل سه مرحلۀ اصلی بود که در ادامه ، الزامات هر یک از مراحل شـرح داده شده است : مرحلۀ اول : بررسی دیدگاه های مردم زلزله زده در شهرستان های اهر و ورزقان و شـهر تبریـز با هدف استخراج نیازهای رسانه ای و انتظارات آن ها از شبکه های سراسری و استانی در شـرایط ناشی از وقوع مخاطرات طبیعی در این مرحله برای جمع آوری میدانی داده ها، در مناطق زلزلـه زده حضـور یـافتیم .
در قدم بعد کدهای به دست آمده برای پروراندن و غنی کردن به خبرگان و متخصصان ارائه شد و طـی مصاحبه های صورت گرفته با ١٥ نفر از ایشان ، چهار نقش اصـلی رسـانه هـای محلـی و ملـی بـرای مدیریت بهینۀ مخاطرات طبیعی و پاسخگویی به نیازهای رسانه ای آسیب دیدگان محلی شناسـایی شد.
درنهایت ادعای ما در خصوص نقش شبکه های محلی و ملی در مدیریت مخـاطرات طبیعـی چنین است : رســانۀ ملــی و شــبکه هــای اســتانی بــرای پاســخگویی بــه نیازهــای رســانه ای چهارگانــۀ آسیب دیدگان از مخاطرات طبیعی شامل نیاز به آموزش ، نیاز به اطلاعات ، نیاز به نماینده و نیـاز به توجه وظیفه دارند به ایفای نقش های آموزش و فرهنگ سازی، اطلاع رسانی و برقراری ارتباط ، نظارت و مطالبه گری و جلب مشارکت عمومی و ایجاد همبستگی ملی در سه سطح پیام رسـانۀ محلی برای مخاطب محلی، پیام رسانۀ ملی برای مخاطب محلی و پیام رسانۀ ملی برای مخاطب ملی بپردازند.